II Cô-rinh-tô: Chương 12

Mục lục

1 Bản Dịch Việt Ngữ
2 Bản Dịch Đại Chúng
3 Bản Dịch Ngữ Căn
4 Bản Dịch 1925
5 Bản Dịch 2011
6 Cùng Học Kinh Thánh
7 Tài Liệu

Bản Dịch Việt Ngữ

1. Tôi tự hào, thật ra chẳng có ích lợi gì. Tuy nhiên, tôi sẽ nói đến những khải tượng và những mặc khải của Chúa. 2. Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách đây mười bốn năm - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - người đó đã được cất lên đến tầng trời thứ ba. 3. Tôi biết người đó - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - 4. được đem đến Pa-ra-đi; tại đó, người đó đã được nghe những điều không thể diễn đạt bằng lời, và cũng không ai được phép nói ra.

5. Về con người đó, tôi sẽ tự hào; nhưng về chính mình, tôi không tự hào - ngoại trừ chỉ tự hào về những yếu đuối của tôi. 6. Bởi vì tôi không phải là kẻ rồ dại, nếu tôi muốn tự hào, tôi sẽ nói về chân lý. Nhưng tôi tự kiềm chế không làm điều đó, để không ai nghĩ về tôi tốt hơn những gì họ thấy trong tôi, hoặc nghe nơi tôi, 7. cùng với những mặc khải diệu kỳ. Vì vậy, để tôi đừng kiêu ngạo, một cái dằm đã đâm vào thịt của tôi - một sứ giả của Sa-tan đã đánh tôi, để tôi không kiêu ngạo. 8. Vì điều nầy, đã ba lần tôi cầu nguyện xin Chúa cho nó lìa khỏi tôi. 9. Nhưng Ngài đã phán: “Ân điển của Ta đầy đủ cho con, vì sức mạnh của Ta trở nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” Vì vậy, tôi rất vui và tự hào về những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi. 10. Cho nên, vì Đấng Christ, tôi vui vẻ chịu sự yếu đuối, sỉ nhục, gian khổ, bắt bớ, hoạn nạn; bởi vì khi tôi yếu đuối, đó là lúc tôi mạnh mẽ.

11. Tôi đã trở thành kẻ dại dột! Anh em đã buộc tôi như thế. Đúng ra, tôi phải được khen ngợi bởi anh em. Dù tôi không là gì cả, nhưng không có cách nào tôi thua kém những sứ đồ lỗi lạc đó. 12. Những dấu hiệu của một sứ đồ đã được thể hiện giữa anh em, trong tất cả sự chịu đựng, trong cả những dấu kỳ và phép lạ, và những việc quyền năng. 13. Bởi vì ngoài việc chính tôi không phiền lụy đến anh em, thì anh em có thua kém gì các Hội Thánh khác? Xin tha thứ cho tôi về sự bất công nầy!

14. Đây là lần thứ ba tôi sẵn sàng đến thăm anh em; và tôi cũng sẽ không phiền lụy đến anh em đâu, bởi vì tôi không tìm kiếm vật gì của anh em, ngoại trừ chính anh em. Thật vậy, không phải con cái phải tích trữ của cải cho cha mẹ, mà cha mẹ tích trữ cho con cái. 15. Bây giờ, tôi rất vui được tiêu xài, và sẽ tiêu xài tối đa, vì linh hồn của anh em. Nếu tôi yêu thương anh em thật nhiều, không lẽ tôi được yêu thương ít hơn sao?

16. Tôi chưa từng phiền lụy đến anh em; nhưng cứ cho là tôi đã bắt anh em bằng mưu kế quỷ quyệt. 17. Nếu vậy, có ai trong số những người tôi gởi đến với anh em mà tôi đã dùng người đó để lợi dụng anh em hay không? 18. Tôi đã giục Tít đi, và cử một anh em cùng đi với anh ấy. Tít có lợi dụng anh em không? Không phải chúng tôi đi trong cùng một tinh thần và cùng có những bước giống nhau hay sao?

19. Lâu nay, anh em đã nghĩ rằng chúng tôi tự bào chữa với anh em. Trước mặt Đức Chúa Trời, trong Đấng Christ, chúng tôi nói: tất cả chỉ nhằm xây dựng anh em. 20. Vì tôi ngại rằng có lẽ khi tôi đến, tôi thấy anh em không như tôi mong đợi; và anh em cũng thấy tôi không như anh em mong muốn; đừng để có sự cãi vã, ghen tị, nóng giận, tranh cạnh, vu khống, nói hành, kiêu căng, hỗn loạn; 21. đừng để, khi tôi trở lại, Đức Chúa Trời sẽ làm cho tôi phải xấu hổ vì anh em, và tôi phải khóc về nhiều người trước đây đã phạm tội mà vẫn không chịu ăn năn về những việc ô uế, gian dâm, trụy lạc mà họ đã phạm.

Bản Dịch Đại Chúng

Tôi tự hào, thật ra chẳng có ích lợi gì. Tuy nhiên, tôi sẽ nói đến những khải tượng và những mặc khải của Chúa.

Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách đây mười bốn năm - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - người đó đã được cất lên đến tầng trời thứ ba. Tôi biết người đó - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - được đem đến Pa-ra-đi; tại đó, người đó đã được nghe những điều không thể diễn đạt bằng lời, và cũng không ai được phép nói ra.

Về con người đó, tôi sẽ tự hào; nhưng về chính mình, tôi không tự hào - ngoại trừ chỉ tự hào về những yếu đuối của tôi. Bởi vì tôi không phải là kẻ rồ dại, nếu tôi muốn tự hào, tôi sẽ nói về chân lý. Nhưng tôi tự kiềm chế không làm điều đó, để không ai nghĩ về tôi tốt hơn những gì họ thấy trong tôi, hoặc nghe nơi tôi.

Vì vậy, để tôi đừng kiêu ngạo về những mặc khải diệu kỳ, một cái dằm đã đâm vào thịt của tôi - một sứ giả của Sa-tan đã đánh tôi, để tôi không kiêu ngạo. Vì điều nầy, đã ba lần tôi cầu nguyện xin Chúa cho nó lìa khỏi tôi. Nhưng Ngài đã phán: “Ân điển của Ta đầy đủ cho con, vì quyền năng của Ta trở nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” Vì vậy, tôi rất vui và tự hào về những yếu đuối của tôi, để quyền năng của Đấng Christ ở trong tôi. Cho nên, vì Đấng Christ, tôi vui vẻ chịu sự yếu đuối, sỉ nhục, gian khổ, bắt bớ, hoạn nạn; bởi vì khi tôi yếu đuối, đó là lúc tôi mạnh mẽ.

Tôi đã trở thành kẻ dại dột - Anh em đã buộc tôi như thế. Đúng ra, tôi phải được khen ngợi bởi anh em. Dù tôi không là gì cả, nhưng không có cách nào tôi thua kém những sứ đồ lỗi lạc đó. Những dấu hiệu của một sứ đồ đã được thể hiện giữa anh em, trong tất cả sự chịu đựng, trong cả những dấu kỳ và phép lạ, và những việc quyền năng. Bởi vì ngoài việc chính tôi không phiền lụy đến anh em, thì anh em có thua kém gì các Hội Thánh khác? Xin tha thứ cho tôi về sự bất công nầy!

Đây là lần thứ ba tôi sẵn sàng đến thăm anh em; và tôi cũng sẽ không phiền lụy đến anh em đâu, bởi vì tôi không tìm kiếm vật gì của anh em, ngoại trừ chính anh em. Thật vậy, không phải con cái phải tích trữ của cải cho cha mẹ, mà cha mẹ tích trữ cho con cái. Bây giờ, tôi rất vui được tiêu xài, và sẽ tiêu xài tối đa, vì linh hồn của anh em. Nếu tôi yêu thương anh em thật nhiều, không lẽ tôi được yêu thương ít hơn sao?

Tôi chưa từng phiền lụy đến anh em; nhưng cứ cho là tôi đã bắt anh em bằng mưu kế quỷ quyệt. Nếu vậy, có ai trong số những người tôi gởi đến với anh em mà tôi đã dùng người đó để lợi dụng anh em hay không? Tôi đã giục Tít đi, và cử một anh em cùng đi với anh ấy. Tít có lợi dụng anh em không? Không phải chúng tôi đi trong cùng một tinh thần và cùng có những bước giống nhau hay sao?

Lâu nay, anh em đã nghĩ rằng chúng tôi tự bào chữa với anh em. Trước mặt Đức Chúa Trời, trong Đấng Christ, chúng tôi nói: tất cả chỉ nhằm xây dựng anh em. Vì tôi ngại rằng có lẽ khi tôi đến, tôi thấy anh em không như tôi mong đợi; và anh em cũng thấy tôi không như anh em mong muốn. Đừng để có sự cãi vã, ghen tị, nóng giận, tranh cạnh, vu khống, nói hành, kiêu căng, hỗn loạn - đừng để, khi tôi trở lại, Đức Chúa Trời sẽ làm cho tôi phải xấu hổ vì anh em, và tôi phải khóc về nhiều người trước đây đã phạm tội mà vẫn không chịu ăn năn về những việc ô uế, gian dâm, trụy lạc mà họ đã phạm.

Bản Dịch Ngữ Căn

1. Tôi tự hào, thật ra chẳng có ích lợi gì. Tuy nhiên, tôi sẽ nói đến những khải tượng và những mặc khải của Chúa. 2. Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách đây mười bốn năm - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - người đó đã được cất lên đến tầng trời thứ ba. 3. Tôi biết người đó - hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể người, tôi không biết, có Đức Chúa Trời biết - 4. được đem đến Pa-ra-đi; tại đó, người đó được nghe những điều không thể diễn đạt bằng lời, và cũng không ai được phép nói ra.

5. Về con người ấy, tôi sẽ tự hào; nhưng về chính mình, thì tôi không tự hào, ngoại trừ chỉ tự hào về những yếu đuối của tôi. 6. Bởi vì nếu tôi muốn tự hào - tôi không phải là kẻ rồ dại - tôi sẽ nói về chân lý. Nhưng tôi tự kiềm chế, để không ai nghĩ về tôi tốt hơn những gì họ thấy trong tôi, hoặc nghe nơi tôi, 7. cùng những mặc khải diệu kỳ. Vì vậy, để tôi đừng kiêu ngạo, một cái dằm đã đâm vào thịt của tôi; một sứ giả của Sa-tan đã đánh tôi, để tôi không kiêu ngạo. 8. Vì điều nầy, đã ba lần tôi cầu nguyện xin Chúa cho nó lìa khỏi tôi. 9. Nhưng Ngài đã phán: “Ân điển của Ta đầy đủ cho con, vì sức mạnh trở nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” Vì vậy, tôi rất vui mừng, tự hào về những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi. 10. Cho nên, vì Đấng Christ, tôi vui vẻ chịu sự yếu đuối, sỉ nhục, gian khổ, bắt bớ, hoạn nạn; bởi vì khi tôi yếu đuối, đó là lúc tôi mạnh mẽ.

11. Tôi đã trở thành kẻ dại dột! Anh em đã buộc tôi như thế. Đúng ra tôi phải được khen ngợi bởi anh em. Dù tôi không là gì cả, không có cách nào mà tôi thua kém những sứ đồ lỗi lạc đó. 12. Những dấu hiệu của một sứ đồ đã được thể hiện giữa anh em, trong tất cả sự chịu đựng, trong cả những dấu kỳ và phép lạ, và những công việc quyền năng. 13. Bởi vì ngoài việc chính tôi không phiền lụy đến anh em, thì anh em có thua kém gì các Hội Thánh khác? Xin tha thứ cho tôi về sự bất công nầy!

14. Đây là lần thứ ba tôi sẵn sàng đến thăm anh em; và tôi cũng sẽ không phiền lụy đến anh em đâu, bởi vì tôi không tìm kiếm vật gì của anh em, ngoại trừ chính anh em. Thật vậy, không phải con cái phải tích trữ của cải cho cha mẹ, mà cha mẹ cho con cái. 15. Bây giờ, tôi rất vui được tiêu xài, và sẽ tiêu xài tối đa, vì linh hồn của anh em. Nếu tôi yêu thương anh em thật nhiều, không lẽ tôi được yêu thương ít hơn sao?

16. Tôi chưa từng phiền lụy đến anh em; nhưng cứ cho rằng tôi đã bắt anh em bằng mưu kế quỷ quyệt. 17. Nếu vậy, có ai trong số những người tôi gởi đến với anh em, mà tôi đã dùng người đó để lợi dụng anh em hay không? 18. Tôi đã giục Tít đi, và cử một anh em cùng đi với anh ấy. Tít có lợi dụng anh em không? Không phải chúng tôi đi trong cùng một tinh thần và cùng có những bước giống nhau hay sao?

19. Lâu nay, anh em đã nghĩ rằng chúng tôi tự bào chữa với anh em. Trước mặt Đức Chúa Trời, trong Đấng Christ, chúng tôi nói, tất cả chỉ nhằm xây dựng anh em. 20. Vì tôi ngại rằng có lẽ khi tôi đến, tôi thấy anh em không như tôi mong đợi; và anh em cũng thấy tôi không như anh em mong muốn; đừng để có sự cãi vã, ghen tị, nóng giận, tranh cạnh, vu khống, nói hành, kiêu căng, hỗn loạn; 21. đừng để, khi tôi trở lại, Đức Chúa Trời sẽ làm cho tôi phải xấu hổ vì anh em, và tôi phải khóc về nhiều người trước đây đã phạm tội mà vẫn không chịu ăn năn về những việc ô uế, gian dâm, trụy lạc mà họ đã phạm.

Bản Dịch 1925

1. Tôi cần phải khoe mình, dầu chẳng có ích gì; nhưng tôi sẽ nói đến các sự hiện thấy và sự Chúa đã tỏ ra. 2. Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách mười bốn năm trước, đã được đem lên đến từng trời thứ ba (hoặc trong thân thể người, hoặc ngoài thân thể người, tôi chẳng biết, có Đức Chúa Trời biết). 3. Tôi biết người đó (hoặc trong thân thể người, hoặc ngoài thân thể người, tôi cũng chẳng biết, có Đức Chúa Trời biết) 4. được đem lên đến chốn Ba-ra-đi, ở đó, nghe những lời không thể nói, mà không có phép cho người nào nói ra. 5. Về người đó, tôi sẽ khoe mình; nhưng về chính mình tôi, tôi không khoe, chỉ khoe về sự yếu đuối của tôi mà thôi. 6. Dầu tôi muốn khoe mình, thì cũng không phải là một người dại dột, vì tôi sẽ nói thật; nhưng tôi giữ, không nói, hầu cho chẳng ai nghĩ tôi vượt quá sự họ thấy ở nơi tôi và nghe tôi nói. 7. Vậy nên, e rằng tôi lên mình kiêu ngạo bởi sự cao trọng cả thể của những sự tỏ ra ấy chăng, thì đã cho một cái giằm xóc vào thịt tôi, tức là quỉ sứ của Sa-tan, để vả tôi, và làm cho tôi đừng kiêu ngạo. 8. Đã ba lần tôi cầu nguyện Chúa cho nó lìa xa tôi. 9. Nhưng Chúa phán rằng: Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối. Vậy, tôi sẽ rất vui lòng khoe mình về sự yếu đuối tôi, hầu cho sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi. 10. Cho nên tôi vì Đấng Christ mà đành chịu trong sự yếu đuối, nhuốc nhơ, túng ngặt, bắt bớ, khốn khó; vì khi tôi yếu đuối, ấy là lúc tôi mạnh mẽ.

11. Tôi đã nên dại dột bởi anh em ép uổng tôi; lẽ thì anh em khen lao tôi mới phải, vì dầu tôi không ra gì, cũng chẳng kém các sứ đồ rất lớn kia chút nào. 12. Các bằng cớ về chức sứ đồ tôi đã tỏ ra trong anh em bởi sự nhịn nhục mọi đàng, bởi các dấu lạ, các sự khác thường, và các phép lạ. 13. Vả, nếu trừ ra sự chính tôi không làm lụy cho anh em, thì anh em có việc gì mà chẳng bằng các Hội thánh khác? Xin tha thứ cho tôi sự không công bình đó!

14. Nầy là lần thứ ba tôi sẵn sàng đi đến cùng anh em, và tôi sẽ chẳng làm lụy cho anh em đâu, vì không phải tôi tìm của cải anh em, bèn là tìm chính anh em vậy; thật, chẳng phải con cái nên chứa của quí cho cha mẹ, nhưng thà cha mẹ chứa cho con cái thì hơn. 15. Về phần tôi, tôi rất vui lòng phí của và phí trọn cả mình tôi vì linh hồn anh em, dẫu rằng tôi yêu anh em thêm, mà cần phải bị anh em yêu tôi kém. 16. Tuy rằng tôi chưa từng làm lụy cho anh em, nhưng tôi là người khôn khéo, đã dùng mưu kế mà bắt lấy anh em! 17. Vậy tôi há đã dùng một người nào trong những kẻ tôi sai đến cùng anh em mà lấy lợi của anh em chăng? 18. Tôi đã xin Tít đi thăm anh em, lại đã sai một người trong anh em chúng tôi cùng đi với người. Có phải là Tít đã lấy lợi của anh em không? Chúng tôi há chẳng bước đi bởi một Thánh Linh, theo cùng một dấu chân sao?

19. Đã lâu nay, anh em tưởng rằng chúng tôi tìm cách chữa mình trước mặt anh em. Ấy là trong Đấng Christ, trước mặt Đức Chúa Trời mà chúng tôi nói; hỡi những kẻ rất yêu dấu, mọi điều đó thảy vì sự gây dựng cho anh em. 20. Vì tôi e rằng khi tôi đến, chẳng thấy anh em như tôi ước ao, lại về phần anh em, chẳng thấy tôi như anh em đã ước ao chăng. Tôi còn e rằng trong các anh em có những điều rầy rà, ghen ghét, nóng giận, bất hòa, nói hành, nói gần nói xa, kiêu căng, hỗn loạn chăng. 21. Có lẽ nào khi tôi đến nơi anh em, Đức Chúa Trời lại làm cho tôi phải hạ mình xuống về việc anh em một lần nữa, và tôi sẽ phải khóc lóc về nhiều kẻ trước đã phạm tội mà không ăn năn về những sự ô uế, gian dâm, luông tuồng họ đã phạm, hay sao?

Bản Dịch 2011

Khải Tượng Thiên Thượng và Mặc Khải của Chúa cho Phao-lô

1 Nếu phải tự hào, dù biết rằng chẳng có lợi ích gì, thì tôi sẽ đề cập đến những khải tượng và những mặc khải Chúa ban. 2 Tôi biết một người trong Ðấng Christ, mười bốn năm trước đã được cất lên tầng trời thứ ba, hoặc trong thân thể người ấy hoặc ngoài thân thể người ấy, tôi không biết, có Ðức Chúa Trời biết. 3 Tôi biết người ấy, hoặc trong thân thể người ấy hoặc ngoài thân thể người ấy, tôi không biết, có Ðức Chúa Trời biết, 4 đã được đưa vào nơi phước hạnh, và được nghe những lời không thể diễn tả, là những điều phàm nhân không được phép kể lại.

5 Về người ấy, tôi sẽ tự hào, nhưng về chính tôi, tôi sẽ không tự hào, ngoại trừ tự hào về những yếu đuối của tôi. 6 Vì nếu tôi muốn tự hào, tôi sẽ không dại đâu, bởi tôi sẽ nói sự thật. Tuy nhiên tôi phải tự kiềm chế, để không ai nghĩ rằng tôi làm cho mình có giá hơn những gì họ đã thấy nơi tôi hoặc đã nghe nơi tôi.

7 Vậy để giữ tôi khỏi lên mình kiêu ngạo, đặc biệt về những mặc khải siêu phàm, một cái dằm đã được cho đâm vào thân xác tôi, một sứ giả của Sa-tan đã đánh tôi, để giữ tôi khỏi lên mình kiêu ngạo. 8 Ðã ba lần tôi cầu xin Chúa cất nó khỏi tôi, 9 nhưng Ngài đã phán với tôi, “Ân sủng Ta đã đủ cho ngươi rồi, vì quyền năng Ta được thể hiện trọn vẹn trong sự yếu đuối.” Vậy tôi rất vui mừng tự hào về những yếu đuối của tôi, để quyền năng của Ðấng Christ có thể ngự trên tôi. 10 Cho nên vì cớ Ðấng Christ tôi vui chịu yếu đuối, sỉ nhục, gian khổ, bắt bớ, và hoạn nạn; vì khi tôi yếu đuối chính là lúc tôi mạnh mẽ.

Mối Quan Tâm của Phao-lô về Hội Thánh Cô-rinh-tô

11 Tôi đã thành một kẻ điên khùng, vì anh chị em đã buộc tôi trở nên như thế. Ðúng ra anh chị em phải khen tôi mới phải, vì tuy tôi không ra gì, nhưng tôi không thua kém các sứ đồ siêu đẳng kia đâu. 12 Những dấu hiệu của một sứ đồ thật đã được thể hiện giữa anh chị em bằng tất cả sự kiên trì, bằng những dấu kỳ, những phép lạ, và những việc quyền năng. 13 Anh chị em có thua kém các hội thánh khác điều gì chăng? Có chăng là tôi không là gánh nặng cho anh chị em mà thôi. Hãy tha thứ cho tôi về sự bất công ấy!

14 Xin anh chị em hãy xem, đây là lần thứ ba tôi sẵn sàng đến thăm anh chị em. Tôi sẽ không là gánh nặng cho anh chị em đâu, bởi vì tôi không muốn tìm kiếm vật gì của anh chị em, mà chỉ muốn chính anh chị em; vì không phải con cái để dành của cải cho cha mẹ, nhưng cha mẹ để dành của cải cho con cái.

15 Tôi rất vui sẽ chi tiêu, dù phải chi tiêu cả cuộc đời tôi vì linh hồn anh chị em. Nếu tôi yêu thương anh chị em nhiều hơn, lẽ nào tôi sẽ được thương yêu ít lại sao? 16 Nhưng giả dụ như tôi không là gánh nặng cho anh chị em, nhưng tôi là kẻ xảo quyệt, đã dùng sự lừa dối gạt được anh chị em. 17 Vậy thử hỏi có ai trong số những người tôi đã phái đến với anh chị em, mà qua người đó tôi đã khai thác tư lợi gì của anh chị em chăng? 18 Lần trước tôi bảo Tít đi và đã phái một anh em cùng đi với anh ấy, Tít có khai thác tư lợi gì của anh chị em chăng? Chẳng phải chúng tôi đã bước đi trong cùng một tinh thần sao? Chẳng phải chúng tôi cùng đi theo những dấu chân đó sao?

19 Lâu nay có lẽ anh chị em nghĩ rằng chúng tôi muốn bào chữa mình với anh chị em. Nhưng thưa anh chị em yêu dấu, chúng tôi nói tất cả những điều này trước mặt Ðức Chúa Trời trong Ðấng Christ cốt để xây dựng anh chị em. 20 Vì tôi lo ngại rằng khi tôi đến, tôi sẽ thấy anh chị em không được như tôi mong ước, và anh chị em cũng sẽ thấy tôi không được như anh chị em mong ước. Tôi cũng lo ngại rằng giữa anh chị em sẽ có cãi vã, ganh tị, giận dữ, ích kỷ, vu khống, nói hành, tự kiêu, và hỗn loạn. 21 Tôi cũng lo ngại rằng khi đến thăm anh chị em, Ðức Chúa Trời của tôi sẽ để tôi bị mất thể diện trước mặt anh chị em, và tôi phải than khóc vì những người đã phạm tội trước đây nhưng đến nay vẫn chưa chịu ăn năn về những việc ô uế, gian dâm, và trụy lạc họ đã phạm.