Sáng Thế Ký: Chương 47

Mục lục

1 Bản Dịch Việt Ngữ
2 Bản Dịch 1925
3 Bản Dịch 2011
4 Tài Liệu

Bản Dịch Việt Ngữ

1. Giô-sép đã đến thưa với Pha-ra-ôn rằng: “Cha của tôi và các anh em của tôi, cùng với những bầy chiên, bầy bò, và tất cả những gì họ có từ xứ Ca-na-an, đã đến tại xứ Gô-sen.”

2. Giô-sép đã dẫn năm người trong các anh em của mình để trình diện với Pha-ra-ôn. 3. Pha-ra-ôn hỏi các anh em của ông: “Nghề nghiệp của các ngươi là gì?” Họ tâu với Pha-ra-ôn: “Các tôi tớ của ngài làm nghề chăn nuôi - giống như các tổ phụ của chúng tôi.” 4. Họ cũng thưa với Pha-ra-ôn: “Chúng tôi đã đến để xin kiều ngụ trong xứ, bởi vì nạn đói tại xứ Ca-na-an quá trầm trọng, không còn đồng cỏ cho những đàn súc vật của các tôi tớ của ngài. Vì vậy xin cho các tôi tớ của ngài được định cư tại Gô-sen.” 5. Pha-ra-ôn đã nói với Giô-sép rằng: “Thân phụ của ngươi và anh em của ngươi đã đến với ngươi. 6. Xứ Ai-cập đang ở trước mặt ngươi. Vùng đất tốt nhất để cha của ngươi ở và các anh em của ngươi ở là xứ Gô-sen; và nếu ngươi biết ai trong vòng họ giỏi nghề chăn nuôi, hãy đặt họ chỉ huy việc chăn nuôi những đàn súc vật của ta.”

7. Giô-sép đã đưa cha của mình là Gia-cốp vào yết kiến Pha-ra-ôn. Gia-cốp đã chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8. Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp: “Cụ được bao nhiêu tuổi?” 9. Gia-cốp thưa cùng Pha-ra-ôn: “Những năm trong cuộc đời phiêu bạt của tôi là một trăm ba mươi năm. Cuộc đời của tôi chỉ là những năm ngắn ngủi và nhọc nhằn, không thể so sánh với những cuộc đời phiêu bạt nhưng trường thọ của các tổ phụ tôi.” 10. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn rồi rời khỏi sự hiện diện của vua.

11. Theo lệnh của Pha-ra-ôn, Giô-sép đã định cư cha của ông và các anh em của ông, ban cho họ sản nghiệp tại vùng đất tốt nhất trong xứ Ai-cập, là vùng đất tại Ram-se. 12. Giô-sép đã cung cấp thực phẩm cho cha của ông, các anh em của ông, và mọi người trong nhà cha của ông, tùy theo số trẻ em.

13. Khắp cả xứ không còn lương thực nữa bởi vì nạn đói trở nên rất trầm trọng. Xứ Ai Cập và xứ Ca-na-an bị kiệt quệ vì nạn đói. 14. Giô-sép thâu tất cả tiền bạc trong xứ Ai-cập và trong xứ Ca-na-an bằng cách bán lúa cho người đến mua, rồi Giô-sép đã đem số tiền đó vào trong nhà của Pha-ra-ôn.

15. Khi tiền bạc trong xứ Ai Cập và xứ Ca-na-an đã hết, tất cả những người Ai Cập đã đến nói với Giô-sép: “Xin cấp lương thực cho chúng tôi. Lẽ nào chỉ vì hết tiền mà chúng tôi phải chết trước mặt ngài hay sao?” 16. Giô-sép nói với họ: “Hãy mang súc vật của các ngươi đến. Nếu các ngươi đã hết tiền thì ta sẽ trao đổi với các ngươi bằng những súc vật của các ngươi.” 17. Vì vậy họ đã mang những súc vật của họ đến cho Giô-sép. Giô-sép đã cấp cho họ lương thực để đổi lấy những con ngựa, những bầy chiên, những bầy bò, và những con lừa. Năm đó ông cung cấp lương thực cho họ để đổi lấy tất cả súc vật của họ.

18. Khi năm đó đã qua, năm sau họ đến với ông, rồi nói với ông: “Thưa chúa! Chúng tôi không giấu gì ngài: Tất cả tiền bạc của chúng tôi đã hết. Những đàn súc vật của chúng tôi cũng đã thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì nữa trước mặt ngài ngoại trừ bản thân chúng tôi và ruộng đất của chúng tôi. 19. Lẽ nào chúng tôi và ruộng đất của chúng tôi phải chết trước mắt ngài. Xin hãy mua chúng tôi và ruộng đất của chúng tôi để chúng tôi có lương thực. Chúng tôi và ruộng đất của chúng tôi sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn. Xin hãy cung cấp cho chúng tôi hạt giống để chúng tôi có thể sống, khỏi phải chết, và ruộng đất của chúng tôi không bị hoang tàn.”

20. Vì vậy Giô-sép đã mua ruộng đất của cả xứ Ai-cập cho Pha-ra-ôn, bởi vì mọi người Ai-cập phải bán ruộng đất của mình cho Pha-ra-ôn do nạn đói xảy ra cho họ quá trầm trọng. Vì vậy cả xứ đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21. Về phần dân chúng, ông đã di chuyển họ tại những thị trấn từ những biên giới ở phía này của Ai-cập sang phía bên kia. 22. Chỉ có ruộng đất của các tư tế thì ông không mua, bởi vì các tư tế được nhận phụ cấp từ Pha-ra-ôn, và họ đã sống nhờ số phụ cấp của Pha-ra-ôn đã ban cho họ, cho nên họ không phải bán ruộng đất của họ. 23. Giô-sép đã nói với dân chúng: “Thật vậy, hôm nay ta đã mua các ngươi và đất đai của các ngươi cho Pha-ra-ôn. Hãy xem! Đây là hạt giống để các ngươi sẽ gieo xuống đất. 24. Đến mùa gặt, các ngươi phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm, còn bốn phần kia sẽ thuộc về các ngươi để làm giống cho ruộng đồng, để làm lương thực cho các ngươi, cho những người ở trong nhà của các ngươi, và làm lương thực cho trẻ em của các ngươi.” 25. Họ đáp: “Ngài đã cứu mạng chúng tôi. Nguyện chúng tôi được ơn trước mặt chúa của chúng tôi và chúng tôi sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn.” 26. Giô-sép đã lập điều đó thành một đạo luật trên cả xứ Ai-cập, và vẫn còn hiệu lực đến ngày nay, đó là Pha-ra-ôn sẽ thu một phần năm hoa lợi của ruộng đất, ngoại trừ ruộng đất của các tư tế là không thuộc về Pha-ra-ôn.

27. Người Y-sơ-ra-ên đã định cư tại Ai-cập, trong xứ Gô-sen. Họ đã sở hữu tài sản tại đó, đã gia tăng và phát triển rất nhiều.

28. Gia-cốp đã sống tại Ai-cập mười bảy năm. Vì vậy, tuổi thọ của Gia-cốp là một trăm bốn mươi bảy năm. 29. Khi Y-sơ-ra-ên gần qua đời, ông đã gọi con trai của mình, là Giô-sép, rồi nói: “Nếu cha được ơn trước mặt con, xin hãy đặt bàn tay của con trên đùi của cha, và hứa với cha cách nhân từ và thành thật rằng: Xin đừng an táng cha tại Ai-cập. 30. Khi cha nằm xuống với các tổ phụ của cha, con hãy mang cha ra khỏi Ai-cập và chôn cất cha trong nơi an táng của họ.” Giô-sép đã nói: “Con sẽ làm theo lời cha dặn.” 31. Gia-cốp nói: “Con hãy thề với cha.” Giô-sép đã thề. Y-sơ-ra-ên đã cúi mình xuống ngay trên đầu giường của ông.

Bản Dịch 1925

1. Giô-sép đến tâu mọi điều đó cho Pha-ra-ôn hay, và nói rằng: Cha và anh em tôi đã ở xứ Ca-na-an đến, có đem theo chiên, bò, cùng các tài vật của mình. Hiện bây giờ đang ở trong xứ Gô-sen. 2. Người bèn đưa năm người trong bọn anh em mình vào yết kiến Pha-ra-ôn. 3. Pha-ra-ôn hỏi: Các ngươi làm nghề chi? Tâu rằng: Kẻ tôi tớ bệ hạ là kẻ chăn chiên, như tổ phụ chúng tôi khi trước. 4. Rồi lại tâu rằng: Ấy đặng kiều ngụ trong xứ mà kẻ tôi tớ bệ hạ đã đến; vì xứ Ca-na-an đói kém lớn lắm, không còn đồng cỏ chi hết cho bầy súc vật ăn. Vậy, xin phép cho kẻ tôi tớ bệ hạ ngụ tại xứ Gô-sen.

5. Pha-ra-ôn phán cùng Giô-sép như vầy: Cha và anh em ngươi đã đến cùng ngươi; 6. vậy, xứ Ê-díp-tô sẵn dành cho ngươi; hãy cho cha và anh em ở chốn nào tốt hơn hết trong xứ; hãy cho ở tại xứ Gô-sen vậy. Và nếu trong các người đó, ngươi biết ai giỏi, hãy đặt họ chăn các bầy súc vật của ta.

7. Đoạn, Giô-sép dẫn Gia-cốp, cha mình, đến yết-kiến Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8. Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp rằng: Ngươi hưởng thọ được bao nhiêu tuổi? 9. Gia-cốp tâu rằng: Những năm tôi sống ở đời phiêu lưu hết thảy là một trăm ba mươi năm; các năm của đời tôi lấy làm ngắn-ngủi và lại nhọc nhằn, chẳng bằng những năm bình sanh của tổ phụ tôi khi người ở phiêu lưu đó. 10. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa, rồi lui ra khỏi mặt người.

11. Vậy, Giô-sép vâng mạng Pha-ra-ôn, định chỗ ở cho cha và anh em mình, cho họ một sở đất tốt nhất trong xứ Ê-díp-tô làm sản nghiệp, tại miền Ram-se. 12. Giô-sép, tùy theo số người, cấp lương thực cho cha, anh em và cả nhà cha mình.

13. Vả, sự đói kém lớn lắm, nên trong khắp xứ chẳng còn lương thực nữa; xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đều bị hao mòn vì ách đói kém đó. 14. Giô-sép thâu hết bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an, tức giá tiền của muôn dân mua lúa; rồi chứa bạc đó vào kho Pha-ra-ôn. 15. Khi bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đã hết, thì tất cả dân Ê-díp-tô đều đến cùng Giô-sép mà kêu rằng: Xin cho chúng tôi lương thực; lẽ nào vì cớ hết tiền mà chúng tôi phải chết trước mặt chúa sao? 16. Giô-sép đáp rằng: Nếu hết bạc tiền rồi, hãy giao súc vật các ngươi cho ta, ta sẽ phát lương thực đổi lại. 17. Đoạn, dân chúng bèn dẫn súc vật lại cho Giô-sép; Giô-sép phát lương thực đổi lấy ngựa, bầy chiên, bầy bò, và lừa. Năm đó, người thâu các bầy súc vật của họ mà đổi thế lương thực cho.

18. Mãn năm rồi, năm sau dân chúng lại đến kêu cùng người rằng: Chúng tôi không dấu chi chúa: tiền bạc sạch trơn, bầy súc vật đã giao cho chúa; bây giờ chỉ sẵn dành cho chúa bản thân và đất ruộng. 19. Lẽ nào chúng tôi và đất ruộng phải hao mòn trước mặt chúa sao? Hãy mua đổi lấy lương thực chúng tôi và đất ruộng luôn đi. Vậy, chúng tôi cùng đất ruộng sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. Hãy cho giống chi đặng gieo, hầu cho chúng tôi sống khỏi chết, và đất không phải bỏ hoang. 20. Giô-sép bèn mua hết thảy ruộng đất trong xứ Ê-díp-tô cho Pha-ra-ôn; vì sự đói kém thúc giục nên mọi người Ê-díp-tô đều đem bán ruộng mình; vậy, ruộng đất đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21. Còn dân chúng, từ đầu nầy đến đầu kia, người đều dời về ở trong các thành. 22. Song ruộng đất của những thầy cả thì Giô-sép không mua đến, vì những thầy cả có lãnh một phần lương của Pha-ra-ôn đã định; vậy, họ ăn phần lương thực của Pha-ra-ôn đã cấp cho. Thế cho nên những thầy cả chẳng đem bán đất của mình.

23. Giô-sép nói cùng dân chúng rằng: Nầy, ta đã mua các ngươi và ruộng đất cho Pha-ra-ôn; đây, hột giống cho các ngươi đặng gieo mạ trong ruộng đó. 24. Đến mùa gặt, phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm, còn bốn phần kia để cho các ngươi làm giống gieo mạ, dùng lương thực cho mình, cho người nhà cùng cho các con nhỏ mình. 25. Dân chúng nói rằng: Chúa đã cứu mạng chúng tôi! Cầu xin cho chúng tôi được nhờ ơn trước mặt chúa, thì sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. 26. Về việc đó, Giô-sép bèn định một luật, cho đến ngày nay hãy còn, buộc đất Ê-díp-tô phải nộp thuế cho Pha-ra-ôn một phần năm hoa lợi mình. Chỉ đất ruộng của những thầy cả chẳng thuộc về Pha-ra-ôn.

27. Vậy, Y-sơ-ra-ên trú ngụ tại miền Gô-sen thuộc về xứ Ê-díp-tô, gây được cơ nghiệp tại đó, sanh sản và thêm lên bội phần.

28. Gia-cốp kiều ngụ trong xứ Ê-díp-tô được mười bảy năm, hưởng thọ được một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29. Khi ngày gần chết, Y-sơ-ra-ên gọi Giô-sép, con trai mình, mà nói rằng: Nếu cha được nhờ ơn trước mặt con, xin hãy để tay lên đùi cha cậy hết lòng nhân từ và thành thực ở cùng cha, xin con đừng chôn cha tại đất Ê-díp-tô. 30. Khi cha an-giấc cùng tổ phụ rồi, hãy đem cha ra khỏi Ê-díp-tô; chôn chung cùng mồ mả của người. Giô-sép thưa rằng: Con sẽ làm y theo lời cha dặn. 31. Giô-sép nói: Con hãy thề đi. Giô-sép bèn thề. Đoạn, Y-sơ-ra-ên quì lạy nơi đầu giường mình.

Bản Dịch 2011

Gia-cốp Triều Kiến Pha-ra-ôn

1 Vậy Giô-sép đến tâu với Pha-ra-ôn, “Cha của hạ thần và anh em của hạ thần, cùng các bầy súc vật, và tất cả những gì họ có, đã từ xứ Ca-na-an đến, và bây giờ họ đang tạm trú trong vùng Gô-sen.” 2 Giô-sép chọn năm người trong các anh em ông và dẫn họ đến triều kiến Pha-ra-ôn.

3 Pha-ra-ôn hỏi họ, “Các ngươi làm nghề gì?”

Họ tâu với Pha-ra-ôn, “Các tôi tớ ngài làm nghề chăn nuôi, giống như các tổ phụ chúng tôi.” 4 Họ xin với Pha-ra-ôn, “Chúng tôi đến đây xin được kiều ngụ trong nước của ngài, vì trong xứ Ca-na-an không còn đồng cỏ cho các đàn súc vật của chúng tôi dùng nữa, bởi nạn đói đang hoành hành tại đó quá khốc liệt. Kính xin ngài cho chúng tôi được định cư trong miền Gô-sen.”

5 Pha-ra-ôn nói với Giô-sép, “Bây giờ cha ngươi và anh em ngươi đã đến với ngươi. 6 Xứ Ai-cập đang ở trước mặt ngươi, hãy cho cha ngươi và các anh em ngươi định cư ở vùng nào tốt nhất trong nước. Hãy cho họ định cư tại Gô-sen, và nếu ngươi biết ai trong vòng họ giỏi nghề chăn nuôi, hãy đặt họ trông coi việc chăn nuôi các đàn súc vật của ta nữa.”

7 Kế đến Giô-sép đưa Gia-cốp cha ông vào ra mắt Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8 Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp, “Bây giờ cụ đã hưởng thọ bao nhiêu tuổi?”

9 Gia-cốp đáp với Pha-ra-ôn, “Cuộc đời phiêu bạt của tôi trên đất đến nay đã được một trăm ba mươi năm. Nhưng đời tôi chỉ là những năm ngắn ngủi và nhọc nhằn, thật không thể sánh với những cuộc đời phiêu bạt nhưng trường thọ của các tổ phụ tôi.” 10 Ðoạn Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa, rồi lui ra khỏi mặt Pha-ra-ôn.

11 Giô-sép bố trí để cha ông và các anh em ông được định cư. Ông ban cho họ quyền làm chủ bất động sản trong đất Ai-cập. Ông ban cho họ miền tốt nhất trong nước, tức trong miền Ram-se, như Pha-ra-ôn đã bảo. 12 Giô-sép cung cấp thực phẩm cho cha ông, các anh em ông, và mọi người trong nhà cha ông, tùy theo số người trong mỗi gia đình.

Nạn Ðói tại Ai-cập

13 Bấy giờ trong cả xứ Ai-cập không còn thực phẩm nữa, vì nạn đói quá tàn khốc. Xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đều bị nạn đói làm kiệt quệ. 14 Giô-sép thâu hết tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an bằng cách bán lúa cho người ta; rồi Giô-sép đem tất cả tiền đó chứa vào kho Pha-ra-ôn. 15 Khi tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đã hết sạch, tất cả người Ai-cập đến nói với Giô-sép, “Xin ban cho chúng tôi thực phẩm! Nỡ nào ngài nhìn thấy chúng tôi phải chết đói trước mắt ngài sao? Vì chúng tôi đã hết sạch tiền bạc rồi.”

16 Giô-sép nói với họ, “Nếu quý vị đã hết tiền thì hãy mang các bầy súc vật của quý vị đến đổi lấy lương thực.” 17 Vậy họ mang các bầy súc vật đến Giô-sép, và Giô-sép ban cho họ lương thực để đổi lấy ngựa, các bầy chiên, các bầy bò, và lừa. Năm đó ông cung cấp lương thực cho họ để đổi lấy những đàn súc vật.

18 Khi năm ấy đã qua, năm sau họ lại đến với ông và nói, “Thưa chúa, chúng tôi không giấu gì ngài, tất cả tiền bạc chúng tôi đã hết sạch, các đàn súc vật của chúng tôi cũng đã thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì nữa trước mặt ngài, ngoại trừ bản thân chúng tôi và ruộng đất chúng tôi. 19 Lẽ nào ngài nỡ nhìn thấy chúng tôi và ruộng đất chúng tôi phải chết trước mắt ngài sao? Xin hãy mua chúng tôi và ruộng đất chúng tôi. Chúng tôi và ruộng đất chúng tôi sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn; chỉ cầu xin ngài cho chúng tôi hạt giống để chúng tôi sống mà khỏi phải chết, và ruộng đất chúng tôi không trở thành hoang vu.”

20 Vậy Giô-sép mua ruộng đất của cả xứ Ai-cập cho Pha-ra-ôn. Mọi người Ai-cập đều bán ruộng đất của mình cho Pha-ra-ôn, vì nạn đói đến với họ quá tàn khốc. Thế là cả xứ đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21 Ông biến toàn dân thành nô lệ của Pha-ra-ôn, từ đầu này đến đầu kia của nước Ai-cập. 22 Chỉ ruộng đất của các tư tế thì ông không mua, vì các tư tế được nhận phụ cấp từ Pha-ra-ôn, và sống nhờ số phụ cấp Pha-ra-ôn ban; vì thế họ không phải bán ruộng đất của họ.

23 Giô-sép nói với dân, “Ngày nay tôi đã mua quý vị và ruộng đất của quý vị cho Pha-ra-ôn. Ðây là hạt giống để quý vị gieo trồng trong ruộng đất. 24 Ðến mùa gặt hái, quý vị phải nộp một phần năm hoa lợi cho Pha-ra-ôn, bốn phần năm còn lại quý vị hãy giữ lấy, để làm giống cho ruộng đất, làm lương thực cho quý vị và gia đình quý vị, tức làm lương thực để nuôi các con thơ của quý vị.”

25 Họ đáp, “Chúa đã cứu mạng chúng tôi. Chúng tôi mong chúa vui lòng cho chúng tôi được làm nô lệ của Pha-ra-ôn.” 26 Vậy Giô-sép lập một đạo luật về ruộng đất cho Ai-cập, và đạo luật ấy vẫn còn hiệu lực đến ngày nay; đó là Pha-ra-ôn sẽ thu thuế một phần năm lợi tức trên các hoa lợi của ruộng đất, ngoại trừ ruộng đất của các tư tế là không thuộc về Pha-ra-ôn.

Gia-cốp Trăng Trối

27 Vậy I-sơ-ra-ên định cư trong nước Ai-cập, trong miền Gô-sen. Con cháu ông mua đất đai cho mình. Họ sinh sôi nảy nở rất nhiều. 28 Gia-cốp sống tại Ai-cập mười bảy năm. Vậy Gia-cốp hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29 Khi ngày qua đời của I-sơ-ra-ên hầu gần, ông gọi Giô-sép con trai ông đến và nói, “Nếu cha được ơn trước mặt con, hãy đặt tay con dưới đùi cha và hứa sẽ đối với cha cách trung thành và chân thật: Ðừng chôn cha ở Ai-cập. 30 Khi cha nằm xuống với tổ tiên cha, xin con mang thi hài của cha ra khỏi Ai-cập và chôn cha chung trong nghĩa địa với các tổ tiên cha.”

Giô-sép đáp, “Con sẽ làm theo lời cha dặn.”

31 Ông cụ nói, “Con hãy thề với cha đi.” Ông thề với cha ông. I-sơ-ra-ên bèn sụp xuống thờ phượng nơi đầu giường mình.