Sáng Thế Ký: Chương 43

Mục lục

1 Bản Dịch Việt Ngữ
2 Bản Dịch 1925
3 Bản Dịch 2011
4 Tài Liệu

Bản Dịch Việt Ngữ

1. Lúc nầy nạn đói trong xứ trở nên trầm trọng. 2. Thời gian trôi qua, khi họ đã ăn hết lúa được mang về từ Ai-cập, cha của họ đã nói với họ: “Hãy trở lại và mua một ít lương thực nữa.”

3. Nhưng Giu-đa đã nói với ông: “Người đó đã nghiêm khắc cảnh cáo chúng con rằng: ‘Các ngươi sẽ không thấy mặt ta, trừ khi có em của các ngươi cùng đi với các ngươi.’ 4. Nếu cha cho em đi với chúng con, chúng con sẽ xuống đó mua lương thực về cho cha. 5. Nhưng nếu cha không cho, chúng con sẽ không đi bởi vì người ấy đã nói: ‘Các ngươi sẽ không thấy mặt ta, trừ khi có em của các ngươi cùng đi với các ngươi.’”

6. Y-sơ-ra-ên trách: “Tại sao các con hại ta mà nói với người đó rằng các con còn một đứa em nữa?”

7. Họ trả lời: “Người đó đã hỏi chúng con thật kỹ về gia đình của mình. Người đó hỏi: ‘Cha của các ngươi còn sống hay không? Các ngươi có còn một anh em nào nữa hay không?’ Chúng con cứ theo lời từ miệng của người đó mà trả lời. Làm thế nào chúng con biết được người đó sẽ nói: ‘Hãy đem em của các ngươi xuống đây.’”

8. Giu-đa thưa với Y-sơ-ra-ên, cha của mình: “Xin cha cho thằng bé đi với con. Chúng con sẽ đứng dậy đi ngay để tất cả chúng ta được sống - để cả chúng con, cha, và các cháu nhỏ đều khỏi phải chết. 9. Con xin cam đoan: Nếu con không đem nó về cho cha và đặt nó tại đây trước mặt cha, thì cha sẽ đòi nó lại nó từ tay của con và con sẽ chịu tội đó mãi mãi. 10. Bởi vì nếu không trì hoãn thì bây giờ chúng con đã đi được hai chuyến rồi.”

11. Sau đó, Y-sơ-ra-ên, cha của họ, đã nói với họ: “Nếu vậy thì hãy làm như thế nầy: Hãy lấy một vài đặc sản trong xứ để vào trong những vật dụng của các con: một ít nhũ hương, một ít mật ong, hương liệu, mộc dược, hạt dẻ và hạnh nhân, rồi mang đến làm quà cho người đó. 12. Hãy đem theo trong tay của các con số bạc gấp đôi, và chính tay của các con hãy trả lại số bạc đã để trong miệng bao của các con. Có lẽ đó là một sự lầm lẫn. 13. Hãy dẫn theo em của các con, hãy đứng dậy, để trở lại gặp người đó. 14. Cầu xin Ðức Chúa Trời Toàn Năng ban cho các con được sự thương xót trước mặt người đó, để người đó tha đứa anh em kia của các con, và cả Bên-gia-min. Về phần cha, nếu cha phải bị mất con, thì cha đành chịu mất con.”

15. Vì vậy, những người đó đã đem theo quà tặng, cầm trong tay một số tiền gấp đôi, dẫn Bên-gia-min, và đứng dậy đi xuống Ai-cập, rồi đến chầu Giô-sép.

16. Khi Giô-sép thấy Bên-gia-min đến với họ, ông nói với người quản gia của mình: “Hãy đưa những người nầy về nhà của ta. Hãy giết một con thú làm thịt, chuẩn bị bữa tiệc, vì trưa nay những người nầy sẽ dùng bữa với ta.” 17. Người đó đã làm theo lịnh của Giô-sép, ông đưa những người nầy đến nhà của Giô-sép.

18. Những người nầy sợ hãi bởi vì họ được dẫn đến nhà của Giô-sép, họ nói: “Chính vì số bạc đã để lại trong bao của chúng ta lần trước mà chúng ta bị đưa vào đây để họ có thể tấn công chúng ta, đè bẹp chúng ta, bắt chúng ta làm nô lệ, rồi chiếm đoạt mấy con lừa của chúng ta.” 19. Vì vậy, tại cửa nhà của Giô-sép, họ đã đến gần người quản gia của Giô-sép, rồi nói với ông 20. rằng: “Thưa chúa, chúng tôi đã đến đây lần thứ nhất để mua lương thực. 21. Sau đó, khi đến nơi cắm trại, chúng tôi mở các bao của mình ra thì đều thấy số bạc để nơi miệng bao của mình. Vì vậy chúng tôi có mang theo đúng cân lượng số bạc đó trong tay của mình. 22. Chúng tôi cũng mang theo số bạc khác để mua lương thực. Chúng tôi không biết ai đã để bạc của chúng tôi trở lại trong bao của chúng tôi.”

23. Nhưng người đó nói: “Các ông hãy bình an. Ðừng sợ hãi. Ðức Chúa Trời của các ông và Ðức Chúa Trời của cha của các ông đã ban của cải vào bao của các ông. Tôi đã nhận số bạc của các ông.” Và rồi ông dẫn Si-mê-ôn ra với họ. 24. Sau đó ông đưa họ vào nhà của Giô-sép, đem nước cho họ rửa chân, và đem thức ăn cho những con lừa của họ. 25. Họ chuẩn bị quà bởi vì Giô-xép sẽ đến vào lúc trưa - vì họ đã nghe rằng họ sẽ được ăn tại đó.

26. Khi Giô-sép về đến nhà, họ mang các món quà từ tay của mình đến tặng ông, rồi sấp mặt xuống đất trước mặt ông. 27. Ông hỏi thăm sức khỏe của họ, rồi nói: “Cha của các ngươi, người cha già mà các ngươi đã nói, có mạnh khỏe không? Ông cụ còn sống không?”

28. Họ trả lời: “Tôi tớ của ngài, là cha của chúng tôi, còn mạnh khỏe. Ông cụ vẫn còn sống.” Họ lại cúi đầu và sấp mình xuống.

29. Ông ngước mắt lên thấy Bên-gia-min, em trai của mình, là con trai của mẹ mình, ông hỏi: “Ðây có phải là người em mà các ngươi đã nói với ta phải không?” Rồi ông nói: “Con ơi! Cầu xin Ðức Chúa Trời đoái thương con.” 30. Giô-sép xúc động muốn khóc bởi vì lòng của ông rất thương nhớ em của mình, ông đã vào phòng riêng để khóc tại đó. 31. Ông rửa mặt, rồi trở ra, tự kiềm chế, và nói: “Hãy dọn ăn."

32. Người ta đã dọn cho ông riêng ra nơi chỗ của ông, và cho họ riêng tại chỗ của họ, và cho những người Ai-cập dùng bữa với ông riêng tại chỗ của những người đó - vì người Ai-cập không thể ăn chung với người Hê-bơ-rơ, bởi vì đối với người Ai-cập, đó là một việc ghê tởm. 33. Họ ngồi đối diện ông, theo thứ tự sinh ra, từ người lớn đến người nhỏ. Họ nhìn nhau kinh ngạc. 34. Ông truyền đem một phần các thức ăn được dọn cho ông đến cho họ, nhưng phần của Bên-gia-min thì nhiều gấp năm lần những người khác. Như vậy, họ đã ăn uống vui vẻ với ông.

Bản Dịch 1925

1. Vả, sự đói kém trong xứ lớn lắm. 2. Khi nội nhà đã ăn hết lương thực ở xứ Ê-díp-tô đem về rồi, thì cha các người ấy dạy rằng: Bay hãy trở xuống mua một ít lương thực cho chúng ta. 3. Giu-đa thưa: Người đó có nói quyết cùng các con rằng: Ví em út không theo xuống với các ngươi, thì sẽ không bao giờ thấy mặt ta. 4. Nếu cha cho em đi với, thì chúng tôi mới xuống Ê-díp-tô mua lương thực cho cha được. 5. Bằng không, thì chúng tôi chẳng trở xuống đâu, vì người đó đã nói rằng: Ví em út không theo xuống với các ngươi, thì sẽ không bao giờ thấy mặt ta. 6. Y-sơ-ra-ên quở rằng: Sao bay khéo tệ cùng tao, mà tỏ cho người ấy rằng bay còn một em nữa? 7. Thưa rằng: Người đó hỏi kỹ càng về chúng tôi, và về bà con chúng tôi rằng: Thân-phụ các ngươi còn sống chăng? còn có một người anh em nào nữa chăng? Chúng tôi có đáp các lời hỏi đó. Há dễ biết người đó sẽ dặn chúng tôi rằng: Hãy đem em út xuống đây, sao?

8. Giu-đa lại thưa cùng Y-sơ-ra-ên cha mình, rằng: Hãy cho đứa trẻ theo con, thì chúng tôi sẽ đứng dậy đi, hầu cho chúng ta, nào các con, nào cha, nào các cháu của cha đây đều được sống và khỏi chết. 9. Con sẽ bảo lãnh em cho; cha sẽ cứ nơi con mà đòi em. Nếu không dẫn em về không để em trước mặt cha, thì con đây sẽ cam tội cùng cha mãi mãi. 10. Vả, nếu không có điều dùng dằng, thì chúng tôi đã đi và về được hai lần rồi. 11. Đoạn, Y-sơ-ra-ên, cha các anh em, nói rằng: Nếu việc đã thể kia, thì bay phải làm thể nầy: Hãy lấy trong đồ hành lý những thổ sản quí nhất của xứ ta: một ít nhũ hương và mật ong, các hương hoa và một dược, phi tử và hạnh nhân, đem dâng cho người đó làm của lễ. 12. Hãy đem theo một số tiền bằng hai, đặng thối hồi tiền mà họ đã để lại nơi miệng bao của bay: có lẽ là một sự lộn chăng. 13. Bay hãy đứng dậy đi, dẫn em út theo và trở xuống đến người đó. 14. Cầu xin Đức Chúa Trời toàn năng xui cho bay được ơn trước mặt người, và tha đứa em kia và Bên-gia-min cho bay. Còn phần cha, nếu phải mất con, thì cha chịu phận vậy!

15. Vậy, các anh em đem theo của lễ và một số tiền bằng hai, cùng dẫn Bên-gia-min đồng đứng dậy đi xuống Ê-díp-tô, mà ra mắt Giô-sép. 16. Vừa khi Giô-sép thấy Bên-gia-min đi theo xuống với, bèn truyền cho quản gia rằng: Hãy đưa các người nầy vào nhà trong, bắt con gì làm thịt và nấu dọn đi; vì trưa nầy họ sẽ dùng bữa cùng ta. 17. Quản gia làm theo y như lời dặn, đưa họ vào nhà Giô-sép. 18. Anh em thấy mình phải đưa vào nhà Giô-sép, thì sợ hãi, và nói với nhau rằng: Ấy cũng vì số tiền đã để lại vào bao chúng ta lần trước, nên họ mới đem chúng ta vào chốn nầy, đặng tìm cớ xông vào đánh chúng ta, bắt chúng ta làm tôi mọi, và chiếm đoạt mấy con lừa của chúng ta.

19. Mấy anh em bèn đến gần quản gia của Giô-sép, thưa cùng người tại ngoài cửa 20. mà rằng: Xin chúa tha lỗi cho! anh em chúng tôi đã đến đây một lần rồi, đặng mua lương thực; 21. và khi trở về đến nhà quán, mở các bao ra, nầy số bạc của mỗi người đều ở tại miệng bao mình; cân nặng bao nhiêu đều y như bấy nhiêu. Nầy, chúng tôi có đem lại số bạc đó, 22. và cũng có đem thêm số bạc nữa đặng mua lương thực. Chẳng biết ai để bạc lại trong bao chúng tôi. 23. Quản gia đáp rằng: Mọi việc đều bình yên! đừng sợ chi cả! Ấy là Đức Chúa Trời của các ngươi, tức Đức Chúa Trời của cha các ngươi, đã ban vật quí vào bao. Còn bạc các ngươi thì đã có giao cho ta. Đoạn, người dẫn Si-mê-ôn đến cùng anh em; 24. rồi đưa anh em vào nhà Giô-sép, đem nước ra cho rửa chân, và cũng cho những lừa ăn cỏ nữa. 25. Các anh em bèn sửa soạn của lễ, đợi trưa Giô-sép về; vì có hay rằng mình sẽ ăn bữa tại nhà nầy. 26. Khi Giô-sép trở về, các anh em bèn lấy của lễ đã đem theo, dâng cho Giô-sép tại nhà; rồi cùng sấp mình xuống đất trước mặt người. 27. Người liền hỏi thăm họ mạnh giỏi thể nào, và nói rằng: Người cha già mà các ngươi đã nói cùng ta đó được mạnh khỏe chăng? còn sống chăng? 28. Đáp rằng: Kẻ tôi tớ chúa, là cha chúng tôi, vẫn mạnh khỏe và còn sống. Đoạn, họ cúi đầu và lạy. 29. Giô-sép nhướng mắt thấy Bên-gia-min, em ruột, con trai của mẹ mình, thì hỏi rằng: Đó có phải em út mà các ngươi đã nói cùng ta chăng? Và tiếp rằng: Con út ơi! cầu xin Đức Chúa Trời làm ơn cho ngươi! 30. Vì thấy em mình, nên Giô-sép tất lòng cảm động, lật đật bước ra ngoài, tìm nơi nào đặng khóc. Người vào phòng nhà trong và khóc. 31. Đoạn, rửa mặt, bước ra, làm bộ chắc gan mà nói rằng: Hãy dọn bữa ăn đi.

32. Người ta dọn cho Giô-sép ăn riêng, và cho các anh em ăn riêng. Người Ê-díp-tô ăn chung cùng người cũng dọn cho ngồi riêng nữa; vì người Ê-díp-tô có tánh gớm người Hê-bơ-rơ, nên không ăn chung được. 33. Vậy, các anh em bèn ngồi lại trước mặt Giô-sép, lớn nhỏ tùy theo thứ tự mình, ngơ ngẩn mà nhìn nhau. 34. Giô-sép sai đem mấy món đồ ăn trước mặt mình cho các anh em; nhưng phần Bên-gia-min lại nhiều gấp năm của các người khác. Họ uống và ăn ngon vui cùng Giô-sép.

Bản Dịch 2011

Các Anh của Giô-sép Dẫn Bên-gia-min Xuống Ai-cập

1 Bấy giờ nạn đói trong xứ trở nên trầm trọng. 2 Khi họ đã ăn hết số lúa mua từ Ai-cập mang về, cha họ nói với họ, “Hãy đi trở lại và mua ít lương thực nữa.”

3 Nhưng Giu-đa nói với ông, “Người đó đã nghiêm khắc cảnh cáo chúng con rằng, ‘Các ngươi đừng mong thấy mặt ta, nếu các ngươi không dẫn em các ngươi đi theo với các ngươi.’ 4 Nếu cha cho em đi với chúng con, chúng con sẽ xuống đó và mua lương thực về cho cha. 5 Nhưng nếu cha không cho nó đi, chúng con sẽ không đi đâu, vì người ấy đã nói, ‘Các ngươi đừng mong thấy mặt ta, nếu các ngươi không dẫn theo em các ngươi.’”

6 I-sơ-ra-ên nói, “Tại sao các con làm khổ cha bằng cách khai cho ông ấy biết các con còn một người em nữa?”

7 Họ đáp, “Người ấy hỏi từng người một trong chúng con thật kỹ và hỏi về thân nhân của chúng con nữa. Ông ấy hỏi, ‘Cha các ngươi còn sống chăng? Các ngươi còn có anh em nào nữa không?’ Chúng con cứ theo đó mà trả lời.

Chúng con nào ngờ ông ấy sẽ nói, ‘Hãy đem em các ngươi xuống đây,’ đâu?”

8 Giu-đa thưa với I-sơ-ra-ên cha ông, “Xin cha cho chú út đi với con; chúng con sẽ trỗi dậy và lên đường để đại gia đình chúng ta, gồm cha, chúng con, và các cháu nhỏ của cha, sẽ sống mà không chết đói. 9 Con xin lấy chính mạng con bảo đảm cho em. Xin cha cứ đòi nó nơi tay con. Nếu con không mang nó về cho cha và trình diện nó trước mặt cha, nguyện con sẽ mang lỗi ấy mãi mãi. 10 Vì nếu chúng ta không lần lữa thì bây giờ chúng ta đã đi được hai chuyến rồi.”

11 Bấy giờ I-sơ-ra-ên cha họ nói với họ, “Nếu không còn cách nào khác thì hãy làm thế này: Hãy lấy một ít đặc sản trong xứ mang theo làm quà biếu ông ấy: một ít nhũ hương, một ít mật ong, hương liệu, mộc dược, hạt hồ trăn, và hạnh nhân. 12 Hãy đem theo số bạc gấp đôi, để trả lại người ta số bạc đã thấy nơi miệng bao; có lẽ là do lầm lẫn chăng. 13 Cũng hãy dẫn em các con theo và hãy đứng dậy, đi trở lại gặp người ấy. 14 Cầu xin Ðức Chúa Trời Toàn Năng ban cho các con được thương xót trước mặt người ấy, để người ấy sẽ thả Si-mê-ôn ra và không bắt giữ Bên-gia-min lại. Còn phần cha, nếu cha phải bị mất con thì cha đành phải chịu mất con.”

15 Vậy các anh em họ lấy các món quà, dẫn Bên-gia-min theo, mang theo số bạc gấp đôi trong tay, rồi đứng dậy, và đi xuống Ai-cập. Họ vào trình diện Giô-sép. 16 Khi Giô-sép thấy Bên-gia-min đến với họ, ông nói với người quản gia của ông, “Hãy đưa những người này về nhà tôi, bắt một con thú làm thịt, chuẩn bị bữa tiệc cho sẵn sàng, vì trưa nay những người này sẽ dùng bữa với tôi.”

17 Người quản gia làm theo lịnh Giô-sép đã truyền. Ông ấy đưa những người ấy đến nhà Giô-sép. 18 Bấy giờ họ phát sợ, vì họ bị dẫn đến nhà riêng của Giô-sép. Họ nói với nhau, “Chắc là tại số bạc đã thấy trong bao chúng ta lần trước, nên chúng ta mới bị mang vào đây, để họ tìm dịp tấn công chúng ta, bắt chúng ta làm nô lệ, và đoạt mấy con lừa của chúng ta.”

19 Khi họ đến gần cổng nhà của Giô-sép, họ lại gần người quản gia và nói, 20 “Thưa ông, xin ông tha lỗi cho, anh em chúng tôi đến đây lần trước để mua lương thực, 21 nhưng không biết vì sao, lúc chúng tôi dừng chân hạ trại ở dọc đường để nghỉ, khi mở các bao lúa của chúng tôi ra thì thấy túi bạc của người nào cũng còn nguyên, nằm nơi miệng bao mình. Vì thế chúng tôi đã mang chúng trở lại đây. 22 Chúng tôi cũng mang thêm bạc để mua lương thực cho chuyến này. Chúng tôi thật tình không biết ai đã để tiền trong bao lúa của chúng tôi.”

23 Nhưng ông ấy đáp, “Các ông cứ an tâm. Ðừng lo sợ gì. Ðức Chúa Trời của các ông và Ðức Chúa Trời của cha các ông đã ban của cải vào bao của các ông. Còn số bạc các ông đã trả thì tôi đã nhận đủ.” Rồi ông cho dẫn Si-mê-ôn ra gặp họ.

24 Vậy người quản gia đưa họ vào nhà Giô-sép, bảo gia nhân mang nước ra cho họ rửa chân, và sai người cho các con lừa của họ ăn. 25 Họ lấy các món quà ra và chuẩn bị để tặng Giô-sép khi ông về ăn trưa, vì họ được báo cho biết họ được mời ăn trưa ở đó. 26 Khi Giô-sép về đến nhà, họ mang các món quà đã chuẩn bị sẵn đến tặng ông, và sấp mặt xuống đất lạy ông. 27 Ông hỏi han sức khỏe của họ rồi nói, “Cha các ngươi, người cha già các ngươi đã nói, mạnh khỏe không? Ông cụ còn sống không?”

28 Họ đáp, “Tôi tớ ngài, cha chúng tôi, vẫn còn mạnh khỏe. Ông cụ vẫn còn sống.” Họ lại cúi đầu và sấp mình lạy ông lần nữa. 29 Ông ngước mắt lên và thấy Bên-gia-min em ông, người em cùng mẹ với ông, ông hỏi, “Ðây có phải là người em út các ngươi đã nói với ta chăng?” Rồi ông nói, “Con ơi, cầu xin Ðức Chúa Trời đoái thương con.” 30 Trông thấy em, lòng ông bồi hồi xúc động, Giô-sép vội vàng tìm chỗ để khóc. Ông đứng dậy, đi vào phòng riêng, và khóc ở đó. 31 Ðoạn ông rửa mặt rồi trở ra gặp họ. Ông cố gắng đè nén cảm xúc và bảo, “Hãy dọn ăn đi.” 32 Người ta dọn cho ông ăn riêng, dọn cho họ ăn riêng, và dọn cho những người Ai-cập dùng bữa với ông ăn riêng, bởi người Ai-cập không thể ăn chung bàn với người Hê-bơ-rơ, vì đối với người Ai-cập, đó là một việc gớm ghiếc. 33 Kế đó họ ngồi xuống bàn trước mặt ông theo thứ tự từ lớn tới nhỏ, anh cả ngồi vào chỗ anh cả, em út ngồi vào chỗ em út, rồi họ nhìn nhau kinh ngạc. 34 Ông truyền đem các thức ăn dọn trên bàn ông mang đến họ, nhưng phần của Bên-gia-min thì nhiều gấp năm lần những người khác. Vậy họ ăn uống vui vẻ với ông.