Sáng Thế Ký: Chương 42

Mục lục

1 Bản Dịch Việt Ngữ
2 Bản Dịch 1925
3 Bản Dịch 2011
4 Tài Liệu

Bản Dịch Việt Ngữ

1. Khi Gia-cốp biết rằng tại Ai-cập có lúa, ông đã nói với các con trai của mình: “Tại sao các con cứ nhìn lẫn nhau?" 2. Ông nói tiếp: “Cha nghe rằng tại Ai-cập có lúa. Hãy đi xuống đó rồi mua về cho chúng ta, để chúng ta có thể sống và khỏi chết.” 3. Vì vậy, mười anh trai của Giô-sép đã đi xuống Ai-cập để mua lúa. 4. Tuy nhiên, Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em trai của Giô-sép, đi theo các anh của chàng, bởi vì ông nói: “Đừng để nguy hiểm có thể xảy ra cho nó?” 5. Vì vậy, các con trai của Y-sơ-ra-ên cũng ở trong số những người đi mua lúa - bởi vì nạn đói cũng xảy ra tại xứ Ca-na-an.

6. Lúc nầy Giô-sép là người cầm quyền trong đất nước. Ông là người bán lúa cho mọi người trong đất nước. Các anh của Giô-sép đã đến, rồi quỳ sấp mặt xuống đất trước mặt ông. 7. Giô-sép thấy các anh của mình, ông nhận ra họ, nhưng ông cư xử với họ như một người xa lạ, và hỏi họ cách gắt gỏng: “Các ngươi từ đâu đến?” Họ trả lời: “Từ xứ Ca-na-an đến để mua lương thực.”

8. Giô-sép đã nhận ra các anh của mình, nhưng họ không nhận ra ông. 9. Giô-sép nhớ lại những giấc mộng mà ông đã thấy về họ, ông nói với họ: “Các ngươi là gián điệp đến đây để do thám những chỗ sơ hở của xứ nầy.” 10. Họ nói với ông: “Thưa chúa! Không phải như vậy. Các tôi tớ của ngài đến để mua lương thực. 11. Tất cả chúng tôi đều là con của một người. Chúng tôi là những người chân thật. Các tôi tớ của ngài không phải là gián điệp.” 12. Nhưng ông nói với họ: “Không! Các ngươi đến để tìm những sơ hở của xứ nầy.” 13. Họ nói: “Các đầy tớ của ngài có mười hai anh em. Chúng tôi là con trai của một người tại xứ Ca-na-an - Đứa em út hiện nay đang ở với cha của chúng tôi, và một người thì không còn nữa.” 14. Nhưng Giô-sép nói với họ: “Đúng như ta đã nói với các ngươi rằng các ngươi là gián điệp. 15. Đây là cách để kiểm chứng: Ta lấy sinh mạng của Pha-ra-ôn thề rằng: Các ngươi sẽ không thể nào rời khỏi nơi nầy cho đến khi em út của các ngươi đến đây. 16. Hãy sai một người trong vòng các ngươi đem người em đó của các ngươi đến, còn các ngươi sẽ bị giam vào ngục. Điều đó sẽ thử nghiệm lời của các ngươi là đúng sự thật. Nếu không, ta lấy sinh mạng của Pha-ra-ôn khẳng định rằng các ngươi là gián điệp.” 17. Vì vậy, ông đã giam họ trong tù ba ngày.

18. Ðến ngày thứ ba, Giô-sép nói với họ: “Hãy làm thế nầy để các ngươi được sống - bởi vì ta kính sợ Ðức Chúa Trời. 19. Nếu các ngươi là những người chân thật, một trong những anh em của các ngươi sẽ bị giam trong ngục thất, còn các ngươi thì hãy đi đem lúa về, bởi vì gia đình đang đói. 20. Hãy đem em út của các ngươi đến cho ta để xác chứng những lời của các ngươi, và để cho các ngươi khỏi chết.” Họ đã làm như vậy.

21. Họ đã nói với nhau: “Thật vậy, chúng ta đã phạm tội với em của chúng ta. Chúng ta đã thấy nỗi khổ đau trong tâm hồn của nó khi nó nài xin chúng ta, nhưng chúng ta đã không nghe. Vì vậy, sự khổ đau nầy đã đến trên chúng ta.” 22. Ru-bên đã nói với họ: “Không phải anh đã nói với các em: ‘Ðừng phạm tội với thằng bé’ nhưng các em đã không lắng nghe. Vì vậy, xem nầy, máu của nó đang bị đòi trở lại.”

23. Họ không biết rằng Giô-sép hiểu điều họ nói - bởi vì ông đã nói chuyện với họ qua một người thông ngôn. 24. Ông đã đi sang một nơi khác và khóc. Sau đó, ông trở lại để nói chuyện với họ. Ông đã bắt Si-mê-ôn giữa vòng họ, rồi trói người trước mắt họ. 25. Sau đó, Giô-sép đã truyền lịnh đổ đầy lúa vào các bao của họ, trả lại bạc vào trong bao của mỗi người, rồi cung cấp cho họ lương thực để đi đường. Ông đã làm như vậy cho họ.

26. Sau đó, họ đã chất lúa lên lừa rồi ra đi. 27. Đến chỗ trọ, một người mở bao lấy lúa cho lừa ăn thì thấy bạc của mình tại đó - ngay tại miệng bao. 28. Người đó nói với các anh em của mình: “Bạc mua lúa của tôi đã được trả lại. Nó nằm trong bao lúa của tôi!” Tinh thần của họ suy sụp, họ sợ hãi nói với nhau: “Ðức Chúa Trời đã làm gì cho chúng ta thế nầy?”

29. Họ đã trở về với Gia-cốp, cha của họ tại xứ Ca-na-an, rồi thuật lại cho ông tất cả những gì đã xảy ra cho họ. Họ nói rằng: 30. “Người làm chúa tể của xứ nói chuyện với chúng con cách khó khăn - ông bảo chúng con đến để do thám xứ của ông. 31. Nhưng chúng con đã trả lời rằng: 'Chúng tôi là những người thành thật, không phải là gián điệp. 32. Chúng tôi có mười hai anh em, là con trai của cùng một cha. Một người thì không còn nữa, và người em út hiện đang ở nhà với cha của chúng tôi tại Ca-na-an.’ 33. Nhưng người đang làm chúa tể của xứ đã bảo: ‘Đây là cách giúp ta biết các ngươi là người thành thật. Hãy để một người trong các ngươi ở lại đây với ta, rồi các ngươi hãy đi, đem lúa về cho gia đình đang đói; 34. và rồi hãy đem người em út đến cho ta. Như vậy, ta sẽ biết rằng các ngươi không phải là gián điệp mà là những người thành thật. Ta sẽ phóng thích người anh em kia, và các ngươi sẽ được buôn bán tại xứ nầy.’”

35. Sau đó, họ trút lúa ra khỏi bao. Thật kinh ngạc, túi bạc của mỗi người đều ở trong bao của mình. Khi thấy những túi bạc, họ và cha của họ đều sợ hãi. 36. Gia-cốp, cha của họ, đã nói với họ: “Các con đã làm mất đi những đứa con của cha. Giô-sép đã không còn, Si-mê-ôn cũng không còn, và các con còn muốn dẫn Bên-gia-min đi. Tất cả những việc nầy đều chống nghịch lại cha.”

37. Ru-bên đã thưa với cha của mình rằng: “Xin cha giao em cho con, con sẽ đem em về cho cha. Nếu con không đem em về cho cha, xin cha hãy giết hai đứa con của con.” 38. Nhưng ông nói: “Con trai của cha sẽ không đi xuống với các con, bởi vì anh của nó đã chết, chỉ còn lại một mình nó. Nếu có chuyện gì bất hạnh xảy ra cho nó dọc đường các con đi, các con sẽ làm cho mái đầu bạc nầy của cha phải mang u sầu xuống âm phủ.”

Bản Dịch 1925

1. Gia-cốp thấy xứ Ê-díp-tô có lúa bán ra, bèn nói cùng các con trai mình rằng: Sao bay ngơ ngẩn nhìn nhau vậy? 2. Lại rằng: Nầy, cha nghe dưới xứ Ê-díp-tô có lúa bán; bay hãy xuống đó mua lúa cho chúng ta, hầu cho chúng ta sống và khỏi chết, chớ! 3. Mười người anh của Giô-sép bèn xuống Ê-díp-tô đặng mua lúa. 4. Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh; vì nghĩ rằng: Ta nên giữ chừng, kẻo xảy ra điều rủi ro cho nó. 5. Xứ Ca-na-an bấy giờ cũng đói, nên các con trai của Y-sơ-ra-ên cũng đổ xuống Ê-díp-tô mua lúa như các người khác.

6. Vả, lúc nầy, chính Giô-sép cai trị trong nước, và bán lúa cho cả dân bản xứ. Các anh Giô-sép bèn đến, sấp mình xuống trước mặt người. 7. Giô-sép thấy, nhìn biết các anh mình; nhưng giả làm mặt lạ cùng họ, nói một cách xẳng rằng: Các ngươi ở đâu đến? Đáp rằng: Ở xứ Ca-na-an đến đặng mua lúa. 8. Vậy, Giô-sép nhìn biết các anh mình; nhưng họ nhìn lại chẳng ra. 9. Giô-sép nhớ lại điềm chiêm bao mình đã thấy về anh em mình, liền thét rằng: Các ngươi là thám tử, đến đây đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ ta. 10. Đáp rằng: Thưa chúa, chẳng phải vậy; các tôi tớ chúa đến đặng mua lúa mà thôi. 11. Chúng tôi đây đều là con một cha, vốn nhà lương thiện, chẳng phải là thám tử đâu. 12. Người đáp lại rằng: Chẳng phải; các ngươi đến đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ nầy. 13. Đáp rằng: Kẻ tôi tớ chúa có mười hai anh em, con của một cha, nguyên xứ Ca-na-an; nầy một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ hãy ở lại nhà cùng cha chúng tôi. 14. Giô-sép nói: Ấy quả thật như ta đã nói, các ngươi là thám tử. 15. Đây là điều ta thử các ngươi: Ta chỉ mạng Pha-ra-ôn mà thề rằng, hễ em út các ngươi không đến đây thì chẳng bao giờ các ngươi ra khỏi chốn nầy được. 16. Hãy sai một người nào trong bọn các ngươi về dẫn em út xuống; còn bao nhiêu thì phải ở tù lại đây. Lời các ngươi phải thử đã, rồi ta sẽ biết các ngươi nói đó có quả thật chăng. Nếu chẳng thật, thì ta chỉ mạng Pha-ra-ôn thề rằng, các ngươi là thám tử đó. 17. Đoạn, Giô-sép truyền đem giam họ chung trong ngục ba ngày.

18. Ngày thứ ba, Giô-sép nói cùng họ rằng: Ta kính sợ Đức Chúa Trời; hãy làm như điều nầy, thì được sống. 19. Nếu các ngươi vốn nhà lương thiện, thì hãy để một người nào ở tù lại đây, còn bao nhiêu đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi. 20. Đoạn, hãy dẫn em út xuống đây, thì lời các ngươi sẽ cho là thật, và các ngươi chẳng phải chết. Vậy, họ nghe theo.

21. Họ bèn nói với nhau rằng: Quả thật chúng ta cam tội cùng em ta rồi; vì lúc trước ta thấy tâm hồn nó buồn thảm khi nó xin nhờ ơn, nhưng ta không khứng cho; vậy nên tai vạ nầy mới xảy đến cho chúng ta. 22. Ru-bên đáp rằng: Anh há không có nói cùng các em rằng: Chớ phạm tội nầy cùng đứa trẻ đó sao? Nhưng các em không nghe; nên bây giờ huyết nó đòi chúng ta thường lại. 23. Vả, Giô-sép vẫn dùng người thông ngôn nói chuyện lại cùng các anh, nên họ tưởng Giô-sép chẳng nghe hiểu.

24. Giô-sép xây mặt qua chỗ khác mà khóc. Đoạn xây mặt lại nói chuyện cùng họ; bèn bắt Si-mê-ôn trong vòng anh em, truyền trói lại trước mặt họ.

25. Giô-sép truyền đầy tớ xúc lúa đổ đầy bao và để bạc lại trong đó cho mỗi người anh em, cũng để thêm lương thực dùng dọc đường. Đầy tớ làm y như lời. 26. Đoạn, anh em chất mấy bao lúa lên lưng lừa, rồi đi.

27. Đến quán, một người trong bọn mở bao ra cho lừa ăn thóc, thấy bạc mình ở tại miệng bao; 28. bèn nói cùng anh em rằng: Bạc của tôi trả lại, hiện trong bao tôi đây! Các anh em nhát gan, vừa nói với nhau, vừa run, mà rằng: Đức Chúa Trời đã làm chi cho chúng ta đây?

29. Các anh em trở về cùng Gia-cốp, cha mình, tại xứ Ca-na-an, thuật lại cho người nghe mọi nỗi đã xảy đến, rằng: 30. người đang làm chúa tại xứ Ê-díp-tô nói với chúng tôi cách xẳng xớm, cho chúng tôi là thám tử. 31. Song chúng tôi có thưa cùng người rằng: Chúng tôi vốn nhà lương thiện, nào có phải là thám tử đâu. 32. Chúng tôi được mười hai anh em, con một cha; một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ ở nhà cùng cha, tại xứ Ca-na-an. 33. Người làm chúa xứ đó dạy rằng: Làm như vầy, ta mới cho các ngươi là lương thiện: Hãy để lại cùng ta một người nào trong bọn các ngươi, còn bao nhiêu sẽ đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi; 34. đoạn, hãy dẫn em út đến cho ta. Vậy, ta mới biết rằng các ngươi chẳng phải là thám tử, nhưng là người lương thiện; ta sẽ giao em lại cho, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.

35. Vả, đang khi các anh em trút lúa mì ra bao, nầy đâu, trong mỗi bao có gói bạc của mỗi người; cha và các anh em thấy những gói bạc mình, đều lấy làm sợ hãi.

36. Gia-cốp, cha họ bèn nói rằng: Bay làm mất các con tao; Giô-sép đã mất biệt, Si-mê-ôn cũng mất biệt; mà bây giờ, lại muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa sao! Các nông nỗi nầy đều đổ lại cho tao hết! 37. Ru-bên thưa lại cùng cha rằng: Cha hãy giao em nơi tôi, tôi sẽ dẫn về cho. Ví bằng chẳng dẫn em về, thì cha hãy giết hai đứa con trai tôi đi. 38. Nhưng Gia-cốp đáp rằng: Con út tao sẽ chẳng đi xuống với bay đâu; vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn một mình nó mà thôi. Nếu điều rủi ro chi xảy đến cho nó nơi dọc đường bay đi, tức nhiên bay làm cho kẻ tóc bạc nầy đau lòng xót dạ xuống âm phủ.

Bản Dịch 2011

Các Anh của Giô-sép Xuống Ai-cập

1 Khi Gia-cốp nghe rằng ở Ai-cập có lúa gạo, ông nói với các con trai ông, “Sao các con cứ ở đó mà nhìn nhau?” 2 Ông nói tiếp, “Cha nghe người ta nói ở Ai-cập vẫn còn có lúa. Hãy đi xuống đó và mua lúa về cho chúng ta, để chúng ta có thể sống và khỏi chết.” 3 Vậy mười người anh của Giô-sép đi xuống Ai-cập để mua lúa. 4 Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min em trai Giô-sép đi theo các anh chàng, vì ông nói, “Rủi có tai họa gì xảy đến cho nó thì sao?”

5 Các con trai của I-sơ-ra-ên nhập cùng đoàn người đi mua lúa, vì xứ Ca-na-an cũng bị nạn đói. 6 Khi ấy Giô-sép đang là người có quyền trong nước. Ông là người bán lúa cho toàn dân trong nước. Các anh của Giô-sép đến và quỳ sấp mặt xuống đất trước mặt ông. 7 Khi thấy các anh của ông, Giô-sép nhận ra họ ngay, nhưng ông làm ra vẻ như người xa lạ và nói chuyện với họ cách gắt gỏng. Ông hỏi họ, “Các ngươi từ đâu đến?”

Họ đáp, “Chúng tôi từ xứ Ca-na-an đến để mua lương thực.”

8 Thế là Giô-sép biết họ đúng là các anh của ông, nhưng họ không nhận ra ông. 9 Bấy giờ Giô-sép nhớ lại những điềm chiêm bao mà ông đã thấy về họ, ông bảo họ, “Các ngươi đúng là quân do thám rồi! Các ngươi đến đây để dòm ngó những sơ hở của xứ này!”

10 Họ đáp, “Thưa ngài, không phải đâu, các tôi tớ ngài chỉ đến để mua lương thực. 11 Tất cả chúng tôi đều là con một cha. Chúng tôi đều là người chân thật. Chúng tôi không phải là quân do thám.”

12 Nhưng ông nói với họ, “Không được. Ðúng là các ngươi đến đây để tìm xem những sơ hở của xứ này.”

13 Họ đáp, “Các tôi tớ ngài gồm mười hai anh em, con cùng một cha, ở xứ Ca-na-an. Ðứa út hiện đang ở nhà với cha chúng tôi, còn một người thì bây giờ không còn nữa.”

14 Giô-sép nói với họ, “Ðúng như ta đã nói với các ngươi, ‘Các ngươi quả là quân do thám!’ 15 Ðây là điều các ngươi phải chứng minh cho ta: Ta chỉ sinh mạng của Pha-ra-ôn mà thề rằng các ngươi sẽ không được rời khỏi nơi đây, nếu em út các ngươi không đến đây gặp ta. 16 Hãy sai một người trong các ngươi đi về, đem em út các ngươi đến đây. Tất cả những người còn lại sẽ bị giam vào ngục, để xem những lời các ngươi nói có đúng sự thật không; nếu không, ta chỉ sinh mạng của Pha-ra-ôn mà thề, các ngươi đích thực là quân do thám!”

17 Ðoạn ông truyền lịnh bắt họ giam vào ngục suốt ba ngày.

18 Ðến ngày thứ ba, Giô-sép nói với họ, “Hãy làm thế này để các ngươi được sống, vì ta kính sợ Ðức Chúa Trời. 19 Nếu các ngươi là những người thành thật, hãy chọn một người trong số anh em các ngươi để ở lại trong nhà tù này. Còn các ngươi, hãy đi, mang lúa về nuôi gia đình các ngươi đang đói. 20 Nhưng phải đem em út các ngươi đến gặp ta, để xác thật những lời các ngươi đã nói, và các ngươi sẽ khỏi chết.” Họ đồng ý làm như vậy. 21 Ðoạn họ nói với nhau, “Chúng ta thật sự đã có tội với em chúng ta, vì chúng ta đã thấy linh hồn nó đau đớn biết bao khi nó van xin chúng ta, nhưng chúng ta chẳng chịu nghe. Vì thế giờ đây chúng ta phải chịu cảnh khốn đốn này.”

22 Ru-bên nói với họ, “Anh há chẳng đã nói với các em, ‘Ðừng gây nên tội với đứa nhỏ,’ mà các em không chịu nghe sao? Vì thế, bây giờ chúng ta phải trả nợ máu cho nó.” 23 Họ không biết rằng Giô-sép hiểu tất cả những gì họ nói với nhau, vì ông nói chuyện với họ qua một người thông ngôn. 24 Bấy giờ ông bước qua nơi khác và khóc. Sau đó ông trở lại và nói chuyện với họ. Ðoạn ông ra lịnh bắt Si-mê-ôn ở giữa họ và trói ngay trước mặt họ.

Các Anh của Giô-sép Trở Về Ca-na-an

25 Giô-sép truyền lịnh đổ lúa đầy các bao của họ, và trả bạc của mỗi người lại trong bao lúa của họ và cung cấp họ thực phẩm đi đường. Ông đối xử với họ như vậy. 26 Vậy họ chất lúa lên lưng lừa và ra đi. 27 Nhưng dọc đường, khi họ hạ trại để nghỉ đêm, một người trong họ mở miệng bao để lấy ít lúa cho lừa ăn, ông thấy số bạc mua lúa của ông, kìa, nó nằm đó, nơi miệng bao lúa của ông. 28 Người ấy nói với các anh em mình, “Số bạc mua lúa của tôi sao lại bị trả lại. Nó nằm kia kìa, ngay trong bao lúa của tôi!” Thế là mọi người đều rầu rĩ và lo sợ. Họ nói với nhau, “Ðức Chúa Trời đã làm gì cho chúng ta thế?”

29 Họ trở về gặp Gia-cốp cha họ trong xứ Ca-na-an và thuật lại cho ông tất cả những gì đã xảy ra cho họ trong nước Ai-cập. Họ nói, 30 “Người làm chúa xứ đó nói chuyện với chúng con cách gắt gỏng. Ông ấy bảo chúng con là quân đi do thám xứ. 31 Nhưng chúng con trả lời rằng chúng con là những người thành thật, không phải là quân do thám. 32 Chúng con có mười hai anh em, con của một cha. Một người không còn nữa, còn em út ở nhà với cha trong xứ Ca-na-an. 33 Ông ấy, người làm chúa của xứ đó, nói với chúng con, ‘Hãy làm điều này để chứng tỏ các ngươi là những người thành thật: Hãy để một người trong anh em các ngươi ở lại đây với ta. Hãy lấy lương thực, mang về nuôi gia đình các ngươi đang đói, và đi đi. 34 Sau đó hãy đem đứa em út của các ngươi đến đây gặp ta, để chứng tỏ rằng các ngươi không phải là quân do thám nhưng là những người chân thật. Bấy giờ ta sẽ thả người anh em bị nhốt của các ngươi ra, rồi các ngươi có thể mua bán trong nước của ta.’”

35 Sau đó họ đổ lúa trong các bao của họ ra, mỗi người đều kinh ngạc khi thấy túi bạc của mình đã trả bây giờ lại ở trong bao lúa của mình. Khi họ và cha họ thấy các túi bạc ấy, họ thảy đều lo sợ.

36 Gia-cốp cha họ nói với họ, “Các con đã làm mất con của cha. Giô-sép đã không còn, Si-mê-ôn cũng không còn, mà bây giờ các con còn muốn bắt Bên-gia-min đem đi. Tất cả những việc này đều gây hại cho cha.”

37 Bấy giờ Ru-bên thưa với cha ông, “Xin cha cứ giết hai đứa con của con, nếu con không đem em về cho cha. Xin cha giao nó cho con, con sẽ đem nó về cho cha.”

38 Nhưng ông nói, “Con trai cha sẽ không đi xuống đó với con đâu, vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn một mình nó. Lỡ có chuyện gì rủi ro xảy ra cho nó dọc đường, các con sẽ làm cho đầu bạc này của cha phải mang âu sầu xuống âm phủ.”