Châm Ngôn: Chương 1
Mục lục
Bản Dịch Đại Chúng
Tác Giả
Các châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua của Y-sơ-ra-ên:
Mục Đích
Để hiểu sự khôn ngoan và giáo huấn,
Để nhận biết những lời tri thức,
Để lãnh hội lời giáo huấn khôn ngoan,
Công chính, công minh và bình đẳng;
Để ban sự thận trọng cho người ngây dại,
Đem tri thức và nhận thức cho người trai trẻ.
Người khôn ngoan sẽ nghe và gia tăng thêm tri thức,
Người hiểu biết sẽ tìm được sự hướng dẫn,
Để hiểu biết châm ngôn và ẩn dụ,
Những lời nói của người khôn và câu đố bí ẩn của họ.
Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu tri thức,
Nhưng những kẻ ngu muội xem thường sự khôn ngoan và giáo huấn.
Thái Độ Với Lời Khuyên Dạy của Cha Mẹ
Con ơi! Hãy nghe lời khuyên dạy của cha con,
Và đừng từ bỏ luật lệ của mẹ con;
Bởi vì chúng sẽ như một vật trang sức xinh đẹp trên đầu con,
Và như một dây chuyền cho cổ của con.
Thái Độ Với Kẻ Xấu
Con ơi! Nếu những kẻ tội lỗi quyến rũ con,
Con đừng tán thành.
Nếu chúng nói: “Hãy đến với chúng tôi,
Chúng ta nằm chờ để làm đổ máu,
Chúng ta bí mật rình rập hãm hại vô cớ người vô tội;
Chúng ta sẽ nuốt sống họ như âm phủ,
Và trọn vẹn như những kẻ đi xuống mồ;
Chúng ta sẽ tìm được tất cả những vật sở hữu giá trị,
Chúng ta sẽ chất đầy nhà của mình với của cướp;
Hãy bắt thăm chia phần của anh với chúng tôi,
Tất cả chúng ta sẽ có chung một túi.”
Con ơi! Đừng đi theo con đường của họ,
Hãy giữ chân con khỏi lối của họ,
Vì chân của họ mau chạy đến điều ác,
Và vội vàng làm đổ huyết.
Thật luống công khi giăng lưới
Trong khi chim đang nhìn thấy;
Nhưng họ nằm chờ đợi làm đổ máu của chính mình,
Họ bí mật rình rập hãm hại chính mạng sống của mình.
Đó là số phận của những kẻ tham lợi phi nghĩa;
Nó cướp đi mạng sống của những người chủ của nó.
Lời Kêu Gọi Của Sự Khôn Ngoan
Sự khôn ngoan kêu vang bên ngoài,
Nàng trỗi giọng tại các quảng trường;
Nàng kêu vang tại những nơi tụ họp chính;
Tại những chỗ trống của cổng thành:
Nàng nói những lời của mình:
“Hỡi những người ngây dại,
Các ngươi yêu mến sự ngây dại của mình cho đến bao giờ?
Những người nhạo báng ưa thích sự nhạo báng
Và những kẻ ngu muội ghét sự tri thức.
Hãy hướng về lời khuyên dạy của ta,
Chắc chắn, ta sẽ đổ thần linh của ta trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời của ta.
Vì ta đã kêu gọi, mà các ngươi đã khước từ,
Ta đã giang tay mà chẳng ai chú ý;
Và bởi vì các ngươi phớt lờ tất cả lời khuyên dạy của ta,
Không nhận lời quở trách của ta;
Nên ta sẽ cười khi các ngươi gặp tai ương,
Ta sẽ chế giễu lúc sự kinh hãi giáng trên các ngươi;
Lúc kinh hãi giáng trên ngươi như bão tố,
Và tai ương của các ngươi dồn dập như cuồng phong,
Khi sầu đau và thống khổ đến trên ngươi.
Bấy giờ họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm ta, nhưng họ sẽ không gặp được ta.
Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và đã không chọn sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
Họ không có một lời khuyên nào của ta,
Và khinh chê từng lời quở trách của ta;
Vì vậy, họ sẽ ăn trái của đường lối mình,
Và sẽ no đầy với những ảo mộng của mình.
Bởi vì sự bội nghịch của kẻ ngây dại sẽ giết họ,
Và sự tự mãn của những người ngu muội sẽ hãm hại họ.
Nhưng ai lắng nghe ta sẽ sống bình an,
Và sẽ được an toàn, không sợ tai họa nào.”
Bản Dịch Việt Ngữ
Tác Giả
1. Các châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua của Y-sơ-ra-ên:
Mục Đích
2. Để hiểu sự khôn ngoan và giáo huấn,
Để nhận biết những lời tri thức,
3. Để lãnh hội lời giáo huấn khôn ngoan,
Công chính, công minh và bình đẳng;
4. Để ban sự thận trọng cho người ngây dại,
Đem tri thức và nhận thức cho người trai trẻ.
5. Người khôn ngoan sẽ nghe và gia tăng thêm tri thức,
Người hiểu biết sẽ tìm được sự hướng dẫn,
6. Để hiểu biết châm ngôn và ẩn dụ,
Những lời nói của người khôn và câu đố bí ẩn của họ.
7. Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu tri thức,
Nhưng những kẻ ngu muội xem thường sự khôn ngoan và giáo huấn.
Thái Độ Với Lời Khuyên Dạy của Cha Mẹ
8. Con ơi! Hãy nghe lời khuyên dạy của cha con,
Và đừng từ bỏ luật lệ của mẹ con;
9. Bởi vì chúng sẽ như một vật trang sức xinh đẹp trên đầu con,
Và như một dây chuyền cho cổ của con.
Thái Độ Với Kẻ Xấu
10. Con ơi! Nếu những kẻ tội lỗi quyến rũ con,
Con đừng tán thành.
11. Nếu chúng nói: “Hãy đến với chúng tôi,
Chúng ta nằm chờ để làm đổ máu,
Chúng ta bí mật rình rập hãm hại vô cớ người vô tội;
12. Chúng ta sẽ nuốt sống họ như âm phủ,
Và trọn vẹn như những kẻ đi xuống mồ;
13. Chúng ta sẽ tìm được tất cả những vật sở hữu giá trị,
Chúng ta sẽ chất đầy nhà của mình với của cướp;
14. Hãy bắt thăm chia phần của anh với chúng tôi,
Tất cả chúng ta sẽ có chung một túi.”
15. Con ơi! Đừng đi theo con đường của họ,
Hãy giữ chân con khỏi lối của họ,
16. Vì chân của họ mau chạy đến điều ác,
Và vội vàng làm đổ huyết.
17. Thật luống công khi giăng lưới
Trong khi chim đang nhìn thấy;
18. Nhưng họ nằm chờ đợi làm đổ máu của chính mình,
Họ bí mật rình rập hãm hại chính mạng sống của mình.
19. Đó là số phận của những kẻ tham lợi phi nghĩa;
Nó cướp đi mạng sống của những người chủ của nó.
Lời Kêu Gọi Của Sự Khôn Ngoan
20. Sự khôn ngoan kêu vang bên ngoài,
Nàng trỗi giọng tại các quảng trường;
21. Nàng kêu vang tại những nơi tụ họp chính;
Tại những chỗ trống của cổng thành:
Nàng nói những lời của mình:
22. “Hỡi những người ngây dại,
Các ngươi yêu mến sự ngây dại của mình cho đến bao giờ?
Những người nhạo báng ưa thích sự nhạo báng
Và những kẻ ngu muội ghét sự tri thức.
23. Hãy hướng về lời khuyên dạy của ta,
Chắc chắn, ta sẽ đổ thần linh của ta trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời của ta.
24. Vì ta đã kêu gọi, mà các ngươi đã khước từ,
Ta đã giang tay mà chẳng ai chú ý;
25. Và bởi vì các ngươi phớt lờ tất cả lời khuyên dạy của ta,
Không nhận lời quở trách của ta;
26. Nên ta sẽ cười khi các ngươi gặp tai ương,
Ta sẽ chế giễu lúc sự kinh hãi giáng trên các ngươi;
27. Lúc kinh hãi giáng trên ngươi như bão tố,
Và tai ương của các ngươi dồn dập như cuồng phong,
Khi sầu đau và thống khổ đến trên ngươi.
28. Bấy giờ họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm ta, nhưng họ sẽ không gặp được ta.
29. Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và đã không chọn sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30. Họ không có một lời khuyên nào của ta,
Và khinh chê từng lời quở trách của ta;
31. Vì vậy, họ sẽ ăn trái của đường lối mình,
Và sẽ no đầy với những ảo mộng của mình.
32. Bởi vì sự bội nghịch của kẻ ngây dại sẽ giết họ,
Và sự tự mãn của những người ngu muội sẽ hãm hại họ.
33. Nhưng ai lắng nghe ta sẽ sống bình an,
Và sẽ được an toàn, không sợ tai họa nào.”
Bản Dịch Ngữ Căn
1. Các châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua của Y-sơ-ra-ên:
2. Để hiểu sự khôn ngoan và giáo huấn,
Để nhận biết những lời tri thức,
3. Để lãnh hội lời giáo huấn khôn ngoan,
Công chính, công minh và bình đẳng;
4. Để ban sự thận trọng cho người ngây dại,
Đem tri thức và nhận thức cho người trai trẻ.
5. Người khôn ngoan sẽ nghe và gia tăng thêm tri thức,
Người hiểu biết sẽ tìm được sự hướng dẫn,
6. Để hiểu biết châm ngôn và ẩn dụ,
Những lời nói của người khôn và câu đố bí ẩn của họ.
7. Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu tri thức,
Nhưng những kẻ ngu muội xem thường sự khôn ngoan và giáo huấn.
8. Con ơi! Hãy nghe lời khuyên dạy của cha con,
Và đừng từ bỏ luật lệ của mẹ con;
9. Bởi vì chúng sẽ như một vật trang sức xinh đẹp trên đầu con,
Và như một dây chuyền cho cổ của con.
10. Con ơi! Nếu những kẻ tội lỗi quyến rũ con,
Con đừng tán thành.
11. Nếu chúng nói: “Hãy đến với chúng tôi,
Chúng ta nằm chờ để làm đổ máu,
Chúng ta bí mật rình rập hãm hại vô cớ người vô tội;
12. Chúng ta sẽ nuốt sống họ như âm phủ,
Và trọn vẹn như những kẻ đi xuống mồ;
13. Chúng ta sẽ tìm được tất cả những vật sở hữu giá trị,
Chúng ta sẽ chất đầy nhà của mình với của cướp;
14. Hãy bắt thăm chia phần của anh với chúng tôi,
Tất cả chúng ta sẽ có chung một túi.”
15. Con ơi! Đừng đi theo con đường của họ,
Hãy giữ chân con khỏi lối của họ,
16. Vì chân của họ mau chạy đến điều ác,
Và vội vàng làm đổ huyết.
17. Thật luống công khi giăng lưới
Trong khi chim đang nhìn thấy;
18. Nhưng họ nằm chờ đợi làm đổ máu của chính mình,
Họ bí mật rình rập hãm hại chính mạng sống của mình.
19. Đó là số phận của những kẻ tham lợi phi nghĩa;
Nó cướp đi mạng sống của những người chủ của nó.
20. Sự khôn ngoan kêu vang bên ngoài,
Nàng trỗi giọng tại các quảng trường;
21. Nàng kêu vang tại những nơi tụ họp chính;
Tại những chỗ trống của cổng thành:
Nàng nói những lời của mình:
22. “Hỡi những người ngây dại,
Các ngươi yêu mến sự ngây dại của mình cho đến bao giờ?
Những người nhạo báng ưa thích sự nhạo báng
Và những kẻ ngu muội ghét sự tri thức.
23. Hãy hướng về lời khuyên dạy của ta,
Chắc chắn, ta sẽ đổ thần linh của ta trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời của ta.
24. Vì ta đã kêu gọi, mà các ngươi đã khước từ,
Ta đã giang tay mà chẳng ai chú ý;
25. Và bởi vì các ngươi phớt lờ tất cả lời khuyên dạy của ta,
Không nhận lời quở trách của ta;
26. Nên ta sẽ cười khi các ngươi gặp tai ương,
Ta sẽ chế giễu lúc sự kinh hãi giáng trên các ngươi;
27. Lúc kinh hãi giáng trên ngươi như bão tố,
Và tai ương của các ngươi dồn dập như cuồng phong,
Khi sầu đau và thống khổ đến trên ngươi.
28. Bấy giờ họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm ta, nhưng họ sẽ không gặp được ta.
29. Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và đã không chọn sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30. Họ không có một lời khuyên nào của ta,
Và khinh chê từng lời quở trách của ta;
31. Vì vậy, họ sẽ ăn trái của đường lối mình,
Và sẽ no đầy với những ảo mộng của mình.
32. Bởi vì sự bội nghịch của kẻ ngây dại sẽ giết họ,
Và sự tự mãn của những người ngu muội sẽ hãm hại họ.
33. Nhưng ai lắng nghe ta sẽ sống bình an,
Và sẽ được an toàn, không sợ tai họa nào.”
Bản Dịch 1925
1. Châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, Vua Y-sơ-ra-ên:
2. Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng;
3. Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực;
4. Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo, Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt.
5. Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn, Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí,
6. Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ, Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.
7. Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.
8. Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha, Chớ bỏ phép tắc của mẹ con;
9. Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con, Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.
10. Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con, Chớ khứng theo.
11. Nếu chúng nó nói: "Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người, Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội;
12. Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như âm phủ, Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả;
13. Chúng ta sẽ được các thứ của báu, Chất đầy nhà chúng ta những của cướp;
14. Hãy lấy phần ngươi với chúng ta, Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi."
15. Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó; Hãy cấm giữ chân con, chớ vào lối của họ;
16. Vì chân chúng nó chạy đến sự ác, Lật đật làm đổ huyết ra.
17. Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh Lấy làm luống công thay;
18. Chính những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra, Và núp rình hại mạng sống mình.
19. Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa; Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.
20. Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường, Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;
21. Khôn ngoan kêu la ở đầu đường dộn dực ồn ào; Tại cửa thành, và nội trong thành người phán lời mình ra,
22. Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ? Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng, Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào?
23. Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại; Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi; Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta.
24. Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe, Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chủ ý;
25. Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta, Không chịu lời quở trách ta;
26. Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười, Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng;
27. Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão, Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt, Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi.
28. Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời; Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được.
29. Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết, Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30. Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta, Và chê bai các lời quở trách ta;
31. Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình, Và được no nê mưu chước của riêng mình.
32. Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.
33. Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự, Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.
Bản Dịch 2011
Mở đầu: Mục Ðích và Chủ Ðề
1 Châm ngôn của Sa-lô-môn,
Con của Ða-vít, vua I-sơ-ra-ên,
2 Ðể giúp người ta biết lẽ khôn ngoan và lời giáo huấn,
Cùng hiểu được những lời lẽ uyên thâm,
3 Ðể họ lãnh hội những lời chỉ dạy hầu biết cư xử khôn ngoan,
Sống công chính, thực thi công lý, và thể hiện sự công bình,
4 Ðể ban khôn ngoan cho người ngây thơ khờ khạo,
Ban kiến thức và sáng suốt cho người trẻ tuổi,
5 Ðể người khôn ngoan lắng nghe và gia thêm tri thức,
Còn người thông sáng được lời hướng dẫn khôn ngoan,
6 Ðể người ta hiểu thấu những câu châm ngôn và ẩn dụ,
Cùng những lời và câu đố của người khôn ngoan.
7 Kính sợ CHÚA là khởi đầu của tri thức,
Chỉ kẻ dại mới khinh bỉ sự khôn ngoan và lời giáo huấn.
Hãy Nghe Lời Khuyên Dạy của Cha Mẹ
8 Con ơi, hãy lắng nghe lời khuyên dạy của cha con;
Chớ lìa bỏ những lời răn bảo của mẹ con.
9 Chúng sẽ như vòng hoa tươi đẹp trên đầu con,
Như dây chuyền đẹp đẽ nơi cổ con.
Hãy Tránh Xa Kẻ Xấu
10 Con ơi, nếu những kẻ xấu xa tội lỗi dụ dỗ con,
Con chớ nghe theo chúng.
11 Nếu chúng nói, “Hãy theo chúng tôi,
Chúng ta sẽ nằm đây rình làm đổ máu người ta;
Chúng ta sẽ phục kích và giết hại những người vô tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống họ giống âm phủ nuốt người;
Nuốt nguyên vẹn như huyệt mả nuốt lấy người chết.
13 Chúng ta sẽ chiếm đoạt những vật có giá trị;
Nhà chúng ta sẽ chứa đầy những của cướp đem về.
14 Hãy nhập bọn với chúng tôi,
Rồi tất cả chúng ta sẽ xài chung một túi tiền.”
15 Con ơi, đừng đi theo đường với chúng,
Ðừng đặt chân con vào những lối chúng đi;
16 Vì chân chúng chạy vào tội lỗi,
Chúng nhanh chân làm đổ máu người ta.
17 Giăng lưới bắt chim đang khi chim nhìn thấy
Quả là phí công vô ích.
18 Thế nhưng bọn đó mai phục để làm đổ máu chính mình;
Chúng phục kích để giết hại chính mạng sống của chúng.
19 Sự cuối cùng của kẻ tham lợi bất chính là như thế;
Thứ lợi ấy sẽ giết hại chính những người chiếm được nó.
Sự Khôn Ngoan Mời Gọi
20 Sự khôn ngoan hô vang ngoài đường phố;
Nàng cất tiếng lên giữa các quảng trường.
21 Nàng kêu to nơi đầu đường náo nhiệt;
Nơi cổng thành nàng trỗi tiếng kêu vang:
22 “Hỡi những kẻ khờ dại!
Các ngươi cứ yêu mến sự khờ khạo cho đến bao giờ?
Sao những kẻ ưa nhạo báng cứ đam mê nhạo báng,
Và những kẻ điên rồ cứ mãi ghét khôn ngoan?
23 Nếu các ngươi trở lại khi nghe Ta quở trách,
Này, Thần Ta sẽ tuôn đổ trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời Ta.
24 Nhưng vì Ta mời gọi mà các ngươi từ chối;
Ta dang tay đón mời nhưng các ngươi vẫn lãnh đạm làm ngơ.
25 Vì các ngươi không màng đến lời Ta khuyên bảo,
Không muốn nghe những lời khuyến cáo của Ta,
26 Nên Ta sẽ cười khi các ngươi lâm nạn;
Ta sẽ làm ngơ khi cơn khủng hoảng giáng xuống các ngươi,
27 Khi nỗi kinh hoàng của các ngươi ập đến như bão tố,
Khi tai ương của các ngươi dồn dập tợ cuồng phong,
Khi khổ đau và hoạn nạn ập đến trên các ngươi tới tấp.
28 Bấy giờ họ sẽ kêu cầu Ta, nhưng Ta chẳng đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm Ta, nhưng họ chẳng tìm được Ta;
29 Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và chẳng chọn sự kính sợ CHÚA.
30 Bởi vì họ chẳng chấp nhận lời Ta khuyên bảo;
Họ chê bai mọi lời khuyến cáo của Ta,
31 Vì thế họ phải chuốc lấy hậu quả của đường lối mình;
Họ sẽ được no nê bằng hậu quả của các mưu đồ mình.
32 Vì sự ương ngạnh của những kẻ dại sẽ giết hại chúng,
Sự tự mãn của những kẻ ngốc sẽ tiêu diệt chúng.
33 Nhưng ai nghe lời Ta sẽ được sống bình an vô sự,
Người ấy sẽ sống an lành, chẳng sợ tai họa hiểm nguy.”
Tài Liệu
- Kinh Thánh - Bản Dịch 1925 - Thánh Kinh Hội Anh Quốc và Hải Ngoại
- Kinh Thánh - Bản Dịch 2011 - Mục sư Đặng Ngọc Báu
- Kinh Thánh - Bản Dịch Việt Ngữ - Thư Viện Tin Lành
- Kinh Thánh - Bản Dịch Ngữ Căn - Thư Viện Tin Lành
- Kinh Thánh - Bản Dịch Đại Chúng - Thư Viện Tin Lành
